🎊 Allah In Yaratma Sıfatı Ile Ilgili Ayetler

EsmaülHüsna; Cenâb-ı Allah’ın güzel isimleri demektir. Yasadığımız dünya, felekler, yıldızlar, ay ve güneş birer âlemdir. Bütün bu âlemler bir ahenk içindedirler. Bu, Allah’ın Rab sıfatının bir tecellisidir. Dünyadaki düzenin kaidelerini koyup, varlıkları bir ahenk içinde yaşatma da Rab sıfatının gereğidir. Gündüzü durmaksızın kendisini kovalayan geceyle örten; Güneş’e, Ay’a ve yıldızlara Kendi buyruğuyla baş eğdirendir. Haberiniz olsun, yaratmak da, emir de (bütün işleri evirip çevirmek de yalnızca) O’na aittir. Âlemlerin Rabbi olan Allah ne Yücedir. (Sonsuz kerem ve bereket kaynağıdır.) Abdullah Parlıyan Meali. Verilengörselde Allah’ın yaratması ile ilgili hangi konu anlatılmış olabilir? A) Yüce Allah için yaratmak asla zor değildir. B) Yoktan var etme özelliği sadece yüce Allah’a aittir. C) Yüce Allah yaratmak için hiçbir araca ihtiyaç duymaz. D) Yüce Allah’ın İşteEcel ve Ömür hakkında ayetler. Ecel ve ömür ile ilgili ayetler. 3. Sure (Âl-i İmrân Suresi), 145. Ayet. Hiçbir kimse Allah’ın izni olmadan ölmez. Ölüm belirli bir süreye göre yazılmıştır. Kim dünya menfaatini isterse, kendisine ondan veririz. Kim de ahiret mükafatını isterse, ona da ondan veririz. Allahtan Haya Etmek Resulüllah (s.a.v) yanındakilere: Allah (c.c)’tan tam manası ile haya ediniz diye buyurdu. Yanındaki Sahabiler: Biz haya ediyoruz ey Allah’ın Resulü diye cevap verdiler. Allah Resulü (s.a.v) de cevaben: Bunu değil, Allah (c.c)’tan tam hakkıyla haya eden; başı ve başın içindekileri korusun. Karnı ve Teşriiİrade: Teşrii (yasama ile ilgili) iradeye dini irade de denir. Yüce Allah’ın bir şeyi sevmesi ve ondan hoşnut olması, onu emretmesi demektir. Allah’ın bu manadaki bir irade ile bir şeyi dilemiş olması, o şeyin meydana gelmesini gerekli kılmaz. lekadhalaknel insâne fî ahseni takvîm (takvîmin). 1. lekad : andolsun. 2. halaknâ : biz yarattık. 3. el insâne : insanı (insanın nefsini) 4. fî : içinde. 5. ahseni : en güzele (ahsene) ulaşabilecek. 6. takvîmin : takvim, programlanmış zaman kevn, yaratış tarzı. bu ayet için bazı alimler; ebu bekir bin tahir, (insan O yaratmada dilediği arttırmayı yapar. Şüphesiz Allah, her şeye gücü yetendir. ". Kuran-ı Kerim 444. sayfa sında bulunan,Yasin süresinin 79 nolu ayeti. " De ki: Onları ilk defa yaratmış olan diriltecek. Çünkü O, her türlü yaratmayı gayet iyi bilir. ". Kuran-ı Kerim 444. sayfa sında bulunan,Yasin süresinin 81 nolu ayeti. Kalemile ilgili rivâyetler ve kanaatler tartışılıyor olsa bile,[86] âyetler göz önünde bulundurulduğunda denilebilir ki Allah, Yüce Yaratıcı, henüz hiçbir şeyi yaratmadan önce, sonsuz ilmi ve ezelî bilgisi ile kâinâtı Levh-i Mahfuz’a, soyut bir evren olarak kaydetmiştir. Cenab-ı Allah’ın sıfatlarındandır. O IpwH7. İniş Sırasına Göre HUD SURESİ İniş Sırası 52 • Mushaf Sırası 11 • Mekki Sure • 123 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 7. Gökleri ve yeri altı günde yaratmış olan Allah’tır. Bunu, sizi zorlu bir imtihandan geçirmek ve hanginizin daha iyi davranacağını belirlemek için yapmıştır. O sırada yönetim merkezi arşı suyun üstündeydi. Onlara “Öldükten sonra tekrar dirileceksiniz” desen ayetleri görmezlikten gelenler, hemen cevabı yapıştırır ve “Bu açıkça bizi büyüleme çabasından başka bir şey değil” derler. DUHAN SURESİ İniş Sırası 64 • Mushaf Sırası 44 • Mekki Sure • 59 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 38. Göleri, yeryüzünü ve ikisi arasında bulunanları; oyun-eğlence olsun diye yaratmadık! 39. Biz ikisini de gerektiği gibi/hak üzere yarattık. Fakat onların birçoğu bilmiyor! CASİYE SURESİ İniş Sırası 65 • Mushaf Sırası 45 • Mekki Sure • 37 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 22. Allah gökleri ve yeri bir hesap ile yarattı. Ta ki, herkes kazandığıyla karşılık görsün! Onlara zulmedilmez. AHKÂF SURESİ İniş Sırası 66 • Mushaf Sırası 46 • Mekki Sure • 35 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 3 - Biz gökleri, yeri ve bunların arasındaki varlıkları ancak gerçek bir maksatla, adalet ve hikmetle, bir de belli bir süre için yarattık. Ama kâfirler uyarıldıkları kıyamet gününden yüz çevirirler. ZARİYAT SURESİ İniş Sırası 67 • Mushaf Sırası 51 • Mekki Sure • 60 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 56. Ben cinleri insanın algılayamadığı varlıkları ve insanları ancak Bana ibadet etmeleri için yarattım. 57. Ben onlardan bir rızık istemiyorum ve Beni doyurup beslemelerini de istemiyorum. 58. Şüphesiz O Allah çokça rızık yaratandır, sarsılmaz kuvvet sahibidir. 59. Şüphesiz ki bu zulmeden/hain kimselere, arkadaşlarının azap payı gibi bir pay vardır. Acele etmesinler. 60. Kendilerine vadedilen günlerinden dolayı, vay o gerçeği inkâr edenlere/gizleyenlere! KEHF SURESİ İniş Sırası 69 • Mushaf Sırası 18 • Mekki Sure • 110 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 6. Bu söze Kur’ân’a inanmazlarsa üzülüyor, arkalarından kendini tüketecek gibi oluyorsun. 7. Üzülmene gerek yok çünkü Biz, yeryüzündeki her şeye bir çekicilik verdik ki kimin işi daha güzel olacak diye onları yıpratıcı bir imtihandan geçirelim. ENBİYA SURESİ İniş Sırası 73 • Mushaf Sırası 21 • Mekki Sure • 112 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 11. Yanlışlar içinde olan nice kentleri kırıp geçirdik de yerlerine başka topluluklar oluşturduk. 12. Baskınımızı anlayınca hemen oradan kaçarlardı. 13. “Kaçmayın! Şımartıldığınız şeylere ve evlerinize dönün; belki size bir şey sorulur[*].” [*] “Eski makamlarınızda soru sorulan, bilgi ve görgüsüne danışılan biri idiniz. Bu da sizi şımartmıştı.” anlamına gelmektedir. 14. “Eyvah, çekeceğimiz var. Çünkü yanlış yaptık” dediler. 15. Onları biçilmiş ot gibi, sönmüş ateş gibi yapıncaya kadar yakınmaları kesilmedi. 16. Hâlbuki gökleri, yeri ve ikisinin arasındakileri boşuna[*] yaratmadık. [*] Boşuna diye anlam verdiğimiz kelime لَاعِبِينَ/lâibîn'dir. Kökü olan لَعِباً ولَعْب/la'b ve laib, doğru bir hedefi olmadan yapılan iştir. Müfredat 17. Kendimize eğlence arasaydık onu kendi katımızda oluştururduk. Yapsak böyle yapardık. 35. Her canlı ölümü tadacaktır. Kötüyle de iyiyle de sizi yıpratıcı bir imtihandan geçiririz. Huzurumuza çıkarılacaksınız. MÜLK SURESİ İniş Sırası 77 • Mushaf Sırası 67 • Mekki Sure • 30 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 1. Bütün yetkileri elinde tutan Allah pek yücedir. Her şeye bir ölçü koyan O’dur. 2. Ölümü ve hayatı yaratan odur[*]. Bunlar; hanginiz daha güzel iş yapacak diye sizi yıpratıcı bir imtihandan geçirmek içindir. O güçlüdür, bağışlayıcıdır. [*] İnsan ortaya çıkıncaya kadar uzunca bir zaman geçer İnsan 76/1. Onu oluşturan parçalar vardır ama o yoktur. Sonra yaratılır ve yıpratıcı bir imtihandan geçirilir. Sonra ölür ve onu oluşturan parçalar toprak olur. İmtihanın sonucunu görmek için topraktan son kez yaratılacaktır. Böylece her insanın başından iki ölüm ve iki hayat geçmiş olacak Mümin 40/11 ve Bakara 2/28 ve artık ölmeyecektir. Önce ölümün sonra hayatın yaratılması bunu gösterir. RUM SURESİ İniş Sırası 84 • Mushaf Sırası 30 • Mekki Sure • 60 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 8. Kendi içlerinde hiç düşünmediler mi? Allah göklerde ve yeryüzünde bulunanları, ikisi arasında olanları ancak gerçek olarak ve bir süre için yaratmıştır. Şüphesiz insanlardan birçoğu, Rableriyle karşılaşmayı inkâr edicidirler! ANKEBUT SURESİ İniş Sırası 85 • Mushaf Sırası 29 • Mekki Sure • 69 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 2. Bu insanlar, inandık deyince rahat bırakılacaklarını, sıkıntıya sokulmayacaklarını mı sanıyorlar? 3. Onlardan öncekilerini de sıkıntılara sokmuştuk. Allah kimlerin samimi olduğunu elbette bilecektir. Kimlerin yalancı olduklarını da bilecektir. 44. Allah gökleri ve yeri, gayesiz değil, hak ve hikmetle, gerçek bir gaye ile yarattı. Elbette bunda iman edecek kimseler için alınacak dersler vardır. 64. Düşünseler şunu da anlarlardı ki bu dünya hayatı geçici bir oyun ve eğlenceden başka bir şey değildir ve ebedî âhiret diyarı ise, hayatın ta kendisidir. Keşke bunu bir bilselerdi! Medeni Sureler BAKARA SURESİ İniş Sırası 87 • Mushaf Sırası 2 • Medeni Sure • 286 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 155. Mallarınızdan, canlarınızdan ve ürünlerinizden eksilterek, sizi biraz korku ve biraz açlıkla yıpratıcı bir imtihandan geçireceğiz,bundan kaçış olmaz. Sen sabırlı davrananlara müjde ver. 156. Onlar, başlarına böyle bir şey gelince şöyle derler “Biz, Allah’a aitiz, biz O’nun huzuruna çıkacağız”. 157. Rablerinin Sahiplerinin sürekli desteği ve iyiliği onlaradır[*]. Doğru yolda olanlar onlardır. [*] Âyetin metninde geçen salavât = صَلَوَاتٌ , salât = صلاة kelimesinin çoğuludur. Kök anlamı, bir şeyi bırakmamak ve sürekli arkasında olmaktır. Lisan'ul-Arab Allah Teala, yapılan iyi davranışları, daha iyisiyle ödüllendirir. Bir âyet şöyledir "Erkek olsun, kadın olsun, kim inanıp güvenerek iyi iş yaparsa ona güzel bir hayat yaşatırız. Ödüllerini de yaptıklarının en güzeline göre veririz." Nahl 16/97 Allah'ın yaptığı imtihanları, büyük bir sabırla kazanmaya odaklanan kişi, onun sürekli desteğini ve yardımını hak etmiş olur. 214. Öncekilerin başlarına gelenlerin bir benzeri sizin başınıza da gelmeden, Cennet’e girebileceğinizi mi düşünüyorsunuz? Baskılar ve zorluklar onları öyle sarmış, öylesine sarsılmışlardı ki Allah’ın elçisi ve beraberindeki müminler “Allah’ın yardımı ne zaman?” diyecek hale gelmişlerdi. Bilin ki Allah’ın yardımı yakındır.[*] [*] İmtihan tamamlanmadan yardım gelmez. Bkz Ankebût 29/2-3/ AL-İ İMRAN SURESİ İniş Sırası 89 • Mushaf Sırası 3 • Medeni Sure • 200 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 142. Yoksa Allah, içinizden cihad[1*] edenleri bilmeden ve sabredenleri de bilmeden Cennete gireceğinizi mi hesap etmiştiniz[2*]? [1*] Cihad, olanca gücüyle mücadele demektir. Bu mücadele düşmana karşı, hayatın sıkıntılarına karşı veya şeytanın tuzaklarına karşı olabilir. En zor cihad insanın kendine karşı yaptığıdır. Cihadı, Allah’ın emir ve yasaklarını ilk sıraya alarak yürütenler kazanırlar. [2*] “İnsanlar, imtihandan geçirilmeden, sadece İman ettik» demeleriyle bırakılıvereceklerini mi sandılar?” Ankebût 29/2 186. Mallarınız ve canlarınız konusunda yıpratıcı bir imtihandan geçirileceğiniz kesindir. Sizden önce kendilerine kitap verilenlerden ve müşriklerden çok sık üzücü sözler işiteceğiniz de kesindir. Kendinizi koruyarak sabrederseniz bilin ki yaptığınız iş, kararlılık gerektiren işlerdendir. MUHAMMED SURESİ İniş Sırası 95 • Mushaf Sırası 47 • Medeni Sure • 38 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 31. Şurası kesin ki içinizden cihad edenleri ve sabırlı /kararlı davrananları öğreninceye ve gerçek yüzünüzü ortaya çıkarıncaya kadar sizi zorlu bir imtihandan geçireceğiz. İNSAN SURESİ İniş Sırası 98 • Mushaf Sırası 76 • Medeni Sure • 31 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 2. Biz insanı, çok karışımlı döllenmiş yumurtadan[1*] yarattık. Yıpratıcı bir imtihandan geçireceğiz; o nedenle onu dinleyen ve gören[2*] bir varlık haline getirdik. [1*] Döllenmiş yumurta diye tercüme ettiğimiz kelime nutfe = dir. Nutfe az su, çocuğu oluşturan şey anlamlarına gelir. emşâc kelimesi ise, karışımlar anlamına gelir. Lisan’ul-Arab Arapçada çoğul, en az üç olduğundan nutfetun emşâc ; üç veya daha fazla karışımı olan sıvı demek olur. İnsan ile ilgili ilk bilgi, bu sırada oluşmaya başlar. Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur “Analarınızın rahminde sizi, kendi tercihine göre biçimlendiren O’dur. O’ndan başka ilah yoktur. O üstündür, doğru kararlar verir.” Al-i İmrân 3/6 [2*] Basiretli Hayvanlarda görürler ama basiretli değillerdir. Oysa insanların görme engellileri bile basiretlidir. Görme anlamı verdiğimiz basiret kelimesi, arka planını görme, vizyon sahibi olma anlamlarına gelir. Örneğin koyunlardan birini keserken, diğer koyunlar otlamaya devam ederler. Bu, görmediklerinden değil basiretli olamadıklarındandır. Gözleri olan bedeni basiretli yapan Ruh’tur Bkz. Secde 32/9. Kendisine verilen basiret ve dinleme özelliklerini kullanmayan insanlar Allah Teala tarafından yerilmiştir Bkz. Araf 7/79, Furkan 25/44 3. Ona doğru yolu gösterdik; ister görevini yapar, isterse o yolu görmezlikten gelir kâfir olur. MUHAMMED SURESİ İniş Sırası 95 • Mushaf Sırası 47 • Medeni Sure • 38 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 36. Dünya hayatı sadece bir oyun ve eğlenceden ibarettir. Eğer siz iman eder ve haramlardan sakınırsanız, hem size mükâfatlarınızı verir, hem de mallarınızın tamamını istemez. 37. Eğer onların hepsini isteyip de sizi iyice sıkıştırsaydı cimrilik eder, dayatırdınız. O zaman da, Allah, bütün ahlâkî zaaflarınızı ortaya çıkarırdı. 38. İşte sizler Allah yolunda harcamaya dâvet ediliyorsunuz. İçinizden bazıları cimrilik ediyor. Her kim cimri davranırsa, ancak kendine cimrilik eder. Müstağnî hiçbir şeye ihtiyacı olmayan, Allah'tır; muhtaç olan ise sizlersiniz. Şayet imandan ve takvâdan yüz çevirirseniz O, yerinize başka bir millet getirir de, onlar sizin gibi hayırsız olmazlar. TEGABÜN SURESİ İniş Sırası 108 • Mushaf Sırası 64 • Medeni Sure • 18 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 15. Mallarınız ve çocuklarınız sadece sizi imtihan etmek içindir. Büyük ödül Allah katındadır. TEVBE SURESİ İniş Sırası 113 • Mushaf Sırası 9 • Medeni Sure • 129 Ayettir Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım. 16. Yoksa siz rahat bırakılacağınızı mı hesap ediyorsunuz? Allah, içinizden cihad[*] edenleri henüz öğrenmedi ki! Elçisi’nin ve müminlerin dışında kimseyi yakın dost /veli edinip edinmediğinizi de öğrenmedi. Allah, yaptığınız her şeyin iç yüzünü bilir. [*] Cihad mücadele demektir. Savaş mücadelelerden bir mücadeledir. Kelime anlamı olarak cihad savaşma anlamının ötesinde ömrü boyunca seçim yapmak veya fedakarlık yapmak zorunda kalınan her konuda Allah’ın emir ve yasaklarını tercih etmektir. 126. Görmüyorlar mı ki; onlar her yıl, bir veya iki kere belâya çatıyorlar/uğruyorlar. Yaptıklarının karşılığı veriliyor. Sonra ne tövbe ediyorlar, ne de ibret alıyorlar Yaratmanın Arapça karşılığı olarak İslâmî kaynaklarda en sık geçen kelime halktır; sözlükte "yaratmak, meydana getirmek, bir şeyden yeni bir şey icat etmek, imal etmek, ölçüp biçmek takdir" ve mecazen "yakıştırmak, uydurmak" gibi anlamlarda masdar, "yaratılmışlar, insanlar" mânasında isimdir. Aynı kökten hilkat "yaratılış, fıtrat, tabiat", hâlik ve hallâk "yaratan", mahlûk "yaratılan", hulk/huluk "tabiat, huy, karakter, ahlâk" anlamına gelir. Râgıb el-İsfahânî, halk ve hulkun aslında aynı mânayı ifade ettiğini belirttikten sonra Kur'an'dan örnekler vererek eş-Şuarâ 26/137; el-Kalem 68/4 gözle görülebilen şeylerin dış yapıları, şekilleri ve sûretleri için halk; basîretle görülebilen psikolojik güçler ve karakter için hulk kelimesinin kullanıldığını söyler el-Müfredât, "ḫlḳ" md.. Halk kavramı dinî terminolojide özellikle Allah'a mahsus olmak üzere "yaratmak, yoktan var etmek" şeklinde tanımlanır. İbn Sîde mutlak bir ifadeyle, "Allah bir şeyi halketti" denildiğinde bunun, "Yokken var etti" mânasına geldiğini belirtir el-Muḥkem ve'l-muḥîṭü'l-aʿẓam, IV, 388. Hâlik ve hallâk kelimelerinin başında harf-i ta'rif bulunduğunda sadece Allah için kullanıldığı belirtilir Lisânü'l-ʿArab, "ḫlḳ" md.. Eski sözlüklerde halk kelimesinin aslî mânasının "takdir" ölçüp biçmek olduğu kaydedilir İbn Sîde, IV, 389; Cevherî, eṣ-Ṣıḥâḥ, "ḫlḳ" md.. İlk sözlük yazarlarından Ebû Bekir İbnü'l-Enbârî halk kelimesinin "ilk defa ortaya konan bir örneğe göre eşyaya yapı kazandırma" inşâ ve "olması istenen şeyin ölçülerini belirleme" takdir şeklinde iki anlama geldiğini söyler. Birinci anlama, "Biliniz ki halk da emir de Allah'ındır" el-A'râf 7/54, ikincisine, "Halkedenlerin en güzeli olan Allah yüceler yücesidir" el-Mü'minûn 23/14 meâlindeki âyetler örnek gösterilir. Hz. Îsâ'nın İsrâiloğulları'na mûcize olarak çamurdan kuş biçiminde bir şey yapacağını söylediğine dair âyette geçen halk Âl-i İmrân 3/49 "takdir" mânasındadır ve Îsâ'nın "yoktan ortaya çıkarmayı kastetmediği özellikle belirtilir Lisânü'l-ʿArab, "ḫlḳ" md.. Râgıb el-İsfahânî'ye göre halk kavramı "bir şeyin ölçülerini belirlemek" veya "uydurmak, yakıştırmak" anlamıyla insanlara da nisbet edilebilir. Nitekim Mü'minûn sûresinde 23/14 halk ilk anlamda, "Siz putperestler, asılsız inançlar uyduruyorsunuz" âyetinde el-Ankebût 29/17 ikinci anlamda kullanılmıştır el-Müfredât, "ḫlḳ" md.. Nisâ sûresinde geçen 4/119, "O inkârcılar Allah'ın halkını mutlaka değiştirecekler" ifadesindeki "Allah'ın halkı" terkibini İbn Abbas, İkrime, Mücâhid gibi ilk müfessirler -halk kelimesinin fıtratla birlikte kullanıldığı âyeti er-Rûm 30/30 delil göstererek- "Allah'ın dini" olarak yorumlamışlardır, Taberî de bu yorumu tercih etmiştir Câmiʿu'l-beyân, IV, 282-285. Aynı terkip "Allah'ın hükmü" diye de açıklanmıştır Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, "ḫlḳ" md.. Şuarâ sûresindeki 26/137 "huluku'l-evvelîn" bazı kıraat âlimlerince "halku'l-evvelîn" şeklinde okunmuştur, bu kıraate göre terkip "öncekilerin uydurması, yakıştırması, eskilerin masalları esâtîrü'l-evvelîn [krş. el-En'âm 6/25; el-Enfâl 8/31; en-Nahl 16/24] ve hurafeleri" ehâdîs mânasına gelir Taberî, IX, 453; İbn Sîde, IV, 389. Son anlam için ihtilâk da kullanılır. Bu kelime müşriklerin Kur'an vahyine yönelik ifadelerinde yer almaktadır Sâd 38/7. İslâmî kaynaklarda yaratmayla ilgili ibdâ', ber', zer', fatr, sun', inşâ', ihdâs, îcâd, tasvîr, tekvîn, ihtirâ', ca'l gibi kavramlar da yer almaktadır. "Yapmak, inşa etmek, ihdas etmek; başlamak, ilk olmak" anlamlarındaki bed' kökünden ziyâdeli masdar olan ibdâ' Allah'a nisbet edildiğinde "önceden bir örneği olmadan bir şeyi yaratmak" Cevherî, eṣ-Ṣıḥâḥ, "bdʿa" md.; Lisânü'l-ʿArab, "bdʿa" md.; "alete, maddeye, zamana ve mekâna bağlı kalmadan bir şeye varlık kazandırmak" Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, "bdʿa" md.; "bir şeyi yoktan var etmek, bir şeyden başka bir şey oluşturmak" et-Taʿrîfât, "ibdâʿ" md. gibi farklı şekillerde açıklanmıştır. Aynı kökten bedî' Allah'ın isimlerindendir. "Benzersiz yaratmak, her bir varlığı fiilen meydana getirmek, açığa çıkarmak" şeklinde açıklanan ber' kelimesinin halktan farklı olarak özellikle canlıların yaratılması hakkında kullanıldığı belirtilir Lisânü'l-ʿArab, "brʾe'" md.. Aynı kökten türeyen bâri' de Allah'ın isimlerindendir. İbn Manzûr, "yaratmak, yaratarak çoğaltmak" anlamındaki zer' kökünden türeyen zâri'i bâriin eş anlamlısı diye gösterir Lisânü'l-ʿArab, "ẕrʾe" md.. Asıl mânası "yarmak" olan fatr Allah'a nisbet edildiğinde "varlığı yaratmak, ortaya çıkarmak", fıtrat ise "ilk baştan yapmak, yaratmak; çocuğa anne karnında Allah'ın verdiği ilk yapı, hilkat, temiz tabiat; insanın özündeki Allah'ı tanıma yeteneği" gibi anlamlara gelir Lisânü'l-ʿArab, "fṭr" md.. Sun' kelimesini "iş yapmak" diye izah eden Râgıb el-İsfahânî, her fiilin sun' fakat her sun'un fiil olmadığını, hayvanlara ve cansız varlıklara sun' nisbet edilmeyeceğini" söyler el-Müfredât, "ṣnʿa" md.. Sun' kökünden türeyen sâni' Allah lafzı veya hâlik yerine kullanılır. "Canlanmak, hayat bulmak, büyüyüp gelişmek, gençlik çağına girmek" anlamındaki el-Müfredât, "nşʾe" md. neş'/neş'e kökünden türeyen inşâ kelimesine İbn Manzûr, "yaratmaya başlamak" mânasını verir Lisânü'l-ʿArab, "nşʾe" md.. Râgıb el-İsfahânî kelimenin daha çok canlılar hakkında kullanıldığını belirtir el-Müfredât, "nşʾe" md.. "Yokken var olmak, vuku bulmak, sonradan meydana gelmek" anlamındaki hudûs/hadâse kökünden türeyen, bilhassa kelâm ve felsefede yaratma konusunda çok sık kullanılan kelimelerden olan ihdâs "bir şeyi yok iken var etmek" Lisânü'l-ʿArab, "ḫds̱" md., "zaman içinde var etmek" et-Taʿrîfât, "İhdâs̱" md. diye açıklanmıştır. Vücûd kökünden îcâd da "varlık vermek, örneksiz yaratmak" anlamında daha çok kâinatın yaratılışı bağlamında sıkça kullanılan felsefe terimlerindendir. "Şekil, biçim, örnek, bir şeyin dış görünüşü, yapısı, hakikati, mahiyeti, özü" anlamındaki sûretten gelen tasvir, İbn Manzûr'a göre Allah'a nisbet edildiğinde "her bir varlığa özel bir sûret vermek, başka varlıklardan ayırt edilmesini sağlayan bir yapı kazandırmak" mânasına gelir Lisânü'l-ʿArab, "ṣvr" md.. "Var olmak, vuku bulmak, meydana gelmek" anlamındaki kevn/kiyân kökünden türeyen tekvin Allah'ın sıfatı olarak "varlığı meydana getirmek, oluşturmak, yaratmak, icat etmek" anlamındadır. Cürcânî tekvini "bir şeyi maddî bir asıldan icat etmek" şeklinde tanımlar et-Taʿrîfât, "Tekvîn" md.. Râgıb el-İsfahânî birçok kelâmcının tekvini "ibdâ'" mânasında kullandığını belirtirken el-Müfredât, "kvn" md. Cürcânî bir şeyin maddî bir asla ve zamana bağlanmadan var edilmesine ibdâ', madde ve olaylara bağlı olarak zaman içinde var edilmesine tekvin denildiğini söyler. İhtirâ' kelimesi "yarmak, yırtmak, parçalamak" anlamındaki har' kökünden türemiş olup kelâm ve felsefede "yaratmak, yeni bir şey ortaya çıkarmak, inşa etmek" mânasında Cevherî, eṣ-Ṣıḥâḥ, "ḫrʿa" md.; Lisânü'l-ʿArab, "ḫrʿa" md. Allah'ın varlığını kanıtlamak için geliştirilen delillerden biridir. "Koymak, bir şey yapmak, icat etmek, bir şeyden başka bir şey meydana getirmek, bir nesnenin durumunu değiştirmek" anlamlarını içeren ca'l yaratmanın farklı tarzları için kullanılır el-Müfredât, "caʿl" md.. Kur'an. Kur'ân-ı Kerîm'de elli iki yerde halk kelimesi ve 200'ü aşkın yerde türevleri geçmektedir. Yaklaşık elli âyette göklerin ve yerin, 100 âyette insanın yaratılışından, elliye yakın âyette genel anlamda yaratmadan söz edilir. Diğer âyetlerde gece, gündüz, ay, güneş, bitki, hayvan, melek, cin, şeytan, hayat, ölüm, öldükten sonra dirilme gibi varlık ve olayların yaratılışıyla Câhiliye devrinde tanrı yerine konan putların hiçliği bağlamında halk kavramı kullanılmıştır M. F. Abdülbâkī, el-Muʿcem, "ḫlḳ" md.. İki âyette bedî' Allah'ın sıfatı şeklinde geçer el-Bakara 2/117; el-En'âm 6/101. Her iki âyette Allah'ın göklerin ve yerin yaratıcısı olduğunun bedî' kelimesiyle ifade edilmesi bunun hâlik ile aynı anlamda kullanıldığını göstermektedir. Bâri' "yaratıcı" anlamında iki âyette üç defa zikredilmiştir el-Bakara 2/54; el-Haşr 59/24. Aynı kökten beriyye "yaratılmış, mahlûkat" mânasındaki halkın eş anlamlısı olarak Taberî, I, 327-328; XII, 657 Beyyine sûresinde 98/6, 7 geçmektedir. Zer' masdarından fiiller altı âyette "yaratmak, türetmek" anlamında Allah'a nisbet edilmiştir meselâ bk. el-En'âm 6/136; en-Nahl 16/13; el-Mü'minûn 23/79. Kur'an'da yaratmayla ilgili kullanılan ve sanat, hilkat kelimeleriyle karşılanan fıtrat ile bunun fiil şekli olan "fatara" bir âyette yer alır er-Rûm 30/30. Tefsirlerde, fıtrat kelimesinin bu âyetteki bağlamı ve İslâm'ın insan tabiatına en uygun din olması dikkate alınarak buradaki fıtrata "Allah'ın dini, İslâm" mânası verilmiştir Taberî, X, 182-184; Şevkânî, IV, 257. Fâtır "göklerin ve yerin yaratıcısı" anlamındaki ifade içinde altı, yine aynı kökten gelen değişik fiiller sekiz âyette tekrar edilmiştir. Bir âyette sun' fiili Allah'a nisbet edilmiştir en-Neml 27/88. İnşâ ve aynı kökten kelimeler yirmi beş âyette Allah'ın fiili bağlamında kullanılır M. F. Abdülbâkī, el-Muʿcem, "ḫlḳ" md.. Kur'an'da inşâ kavramının genellikle canlıların ve daha çok insanların yaratılışıyla ilgili olduğu görülür. İki âyette geçen, "O sizi topraktan yarattı" cümlesiyle Hûd 11/61; en-Necm 53/32, Âdem'in yaratılışına işaret edilmiştir. Kur'an'daki "en-neş'ete'l-ûlâ" terkibi el-Vâkıa 56/62 insanın ilk yaratılışını, "en-neş'ete'l-uhrâ" en-Necm 53/47; krş. el-Ankebût 29/20 ölümden sonraki yaratılışını ifade eder Taberî, X, 130; XI, 535, 652; Şevkânî, IV, 229. İhdas kavramı kelâm ve felsefedeki kozmolojik anlamıyla Kur'an'da yer almaz. İki âyette geçen muhdes kelimesi el-Enbiyâ 21/2; eş-Şuarâ 26/5 vahyin Allah tarafından meydana getirildiğini anlatır Taberî, IX, 3, 433. Fahreddin er-Râzî, Mu'tezile'nin bu âyetleri Kur'an'ın mahlûk olduğuna delil gösterdiklerini belirterek bu görüşü eleştirir Mefâtîḥu'l-ġayb, XXII, 140-141. "Allah'ın insana sûret vermesi" mânasında dört âyette Âl-i İmrân 3/6; el-A'râf 7/11; el-Mü'min 40/64; et-Tegābün 64/3 tasvir masdarından fiiller, bir âyette el-Haşr 59/24 Allah'ın hâlik ve bâri' isimlerinin arkasından musavvir kelimesi zikredilir. Taberî, "Sizi yarattık sonra size şekil verdik" meâlindeki âyette geçen el-A'râf 7/11 halk ve tasvire dair değişik yorumları aktardıktan sonra bu âyetin, "Babanız Âdem'i yarattık, sonra ona şekil verdik" mânasına geldiğini söyler Câmiʿu'l-beyân, V, 436-438. Şevkânî ise âyeti, "Sizi nutfe olarak yarattık, bunun ardından da size sûret verdik" diye yorumlar. Şevkânî'nin naklettiği yorumlardan birinde halk ile ruhların yaratılması, tasvir ile de bedenlerin şekillendirilmesinin kastedildiği belirtilir Fetḥu'l-ḳadîr, II, 219-220. Allah'ın yaratma buyruğu olan "kün" ol emri, çoğu, "Allah bir şeye hükmettiğinde ona 'ol' der, hemen olur" anlamındaki ifade kalıbıyla sekiz âyette geçer M. F. Abdülbâkī, el-Muʿcem, "kvn" md.. Mâtürîdîler, Allah'a nisbet ettikleri tekvin sıfatını bu âyetlere dayandırırlar. Taberî'ye göre bu ifade Allah'ın olmasına hükmettiği ve yarattığı her şeyi kapsar. Âyetteki söz dizilişinden çıkabilecek, "Önceden var olmayan bir şeye nasıl 'ol' diye hitap edilir?" sorusu tartışma konusu olmuştur. Taberî'ye göre Cenâb-ı Hakk'ın bir şeyi varlık alanına çıkarma iradesi ve emriyle o şeyin var edilmesi arasında öncelik-sonralık ilişkisi düşünülemeyeceği için bu soru anlamsızdır Câmiʿu'l-beyân, I, 557-558. Bir yoruma göre Allah'ın yaratmayı murat ettiği şey henüz yaratılmamışken O'nun ilminde mevcut olup "kün" emri ilminde olanın varlığa çıkmasını sağlar. Diğer bir yorumda bunun belli bir varlığa yönelik sözlü emir değil Allah'ın kendi iradesine bağlı hükmü olduğu belirtilir Mâverdî, I, 178-179. Allah'ın yaratıcı eylemini ifade etmek üzere 100'ü aşkın âyette "ca'l" masdarından isim ve fiiller yer almıştır. En'âm sûresinin ilk âyetinde Allah'ın gökleri ve yeri yaratması için "halaka", karanlıklarla ışığı yaratması için "ceale" fiilinin kullanılması bu iki kavramın aynı anlamı içerdiğini gösterir. Şevkânî'nin yorumuna göre âyette önce, "Gökleri ve yeri yarattı" ifadesiyle cevherlerin, ardından -cevherler arazsız olamayacağı için- "Karanlıkları ve ışığı yarattı" ifadesiyle arazların yaratılışına işaret edilmiştir Fetḥu'l-ḳadîr, II, 113. "Halaka" ile "ceale" arasındaki anlam birliği, Allah'ın insanları ve diğer canlıları çift yarattığı bildirilirken bu iki fiilden bazan birinin, bazan diğerinin kullanıldığı âyetlerde de görülür ez-Zâriyât 51/49; en-Necm 53/45; krş. er-Ra'd 13/3; el-Kıyâme 75/39. Allah'ın her şeyi bir ölçüye göre yaratması bir yerde "halaka" el-Kamer 54/49 başka bir yerde "ceale" et-Talâk 65/3 fiiliyle ifade edilmiştir. Yine Allah'ın ilk insanı yaratmadan önce bu iradesini meleklere bildirdiğine dair âyetlerin ikisinde hâlik el-Hicr 15/28; Sâd 38/71, birinde aynı mânada Taberî, I, 236 câil el-Bakara 2/30 kelimesi geçer. Kur'ân-ı Kerîm'de yoktan yaratmanın ex nihilo tam karşılığı olan bir ifade yoktur. Birçok âyette "min" edatıyla Allah'ın -her canlıyı sudan el-Enbiyâ 21/30; en-Nûr 24/45, insanı topraktan er-Rûm 30/20; Fâtır 35/11 yaratması gibi- bir şeyi bir şeyden yarattığı belirtilir. İblîs'in Âdem'in önünde secde etmeyi reddederken sebep olarak Allah'ın onu topraktan, kendisini daha değerli kabul ettiği ateşten yaratmasını göstermiştir el-A'râf 7/12; Sâd 38/76. Ancak Kur'an'daki bu tür ifadeler, Grek felsefesinde olduğu gibi bir varlığın başlangıçsız bir temel maddeden arkhe, hyle yaratıldığı anlamına gelmez. Çünkü Allah'ın gökler ve yer ile bunlarda bulunan ve mülk, halk, îcâd ve ibdâ' yönünden kendisine ait olan her şeyi Fahreddin er-Râzî, Mefâtîḥu'l-ġayb, IV, 22, ortada herhangi bir asıl, örnek olmadan Taberî, I, 556 yarattığını bildiren çok sayıdaki âyet meselâ bk. el-Bakara 2/117; el-Hicr 15/85; el-Furkān 25/59; Fâtır 35/1 dikkate alındığında Kur'an'a göre Âdem'in yaratıldığı toprak, canlının yaratıldığı su ve İblîs'in yaratıldığı ateş dahil bütünüyle âlemin ve onda olanların başka bir asıl madde olmadan yoktan yaratıldığı, dolayısıyla yaratılan her şeyin önceli ve sonlu olduğu ortaya çıkar. Nitekim herhangi bir asıl, öz veya ilk madde belirtilmeden; "Her şeyi yarattı" el-Bakara 2/29; el-En'âm 6/101, 102; el-Furkān 25/2; ez-Zümer 39/62; "Dilediğini yaratır" Âl-i İmrân 3/47; en-Nûr 24/45; el-Kasas 28/68 gibi mutlak yaratmadan söz eden çok sayıda âyet vardır. "Daha önce sen Zekeriyyâ hiçbir şey değilken seni de yaratmıştım" meâlindeki âyette geçen Meryem 19/9 "hiçbir şey değilken" ifadesi "sırf yokluktan yaratma" şeklinde açıklanmıştır Fahreddin er-Râzî, Mefâtîḥu'l-ġayb, XXI, 161. Âyetlerde genellikle varlığı, özel olarak insanı ilk defa Allah'ın yarattığı, sonunda onu yokluk haline veya bir başka varlık aşamasına yine O'nun çevireceği bildirilir M. F. Abdülbâkī, el-Muʿcem, "bdʾe" md.. Taberî'nin naklettiğine göre aynı mahiyetteki bir âyete el-Enbiyâ 21/104, "Hiçbir şey yaratmadan önce sadece biz vardık ve bizden başka bir şey yoktu; bunun gibi eşyayı helâk eder, yokluğa çeviririz" mânası verilmiştir Câmiʿu'l-beyân, IX, 96-97. Göklerin ve yerin yaratılmasıyla ilgili olarak on âyette yer alan "bi'l-hakkı" ifadesi "doğru ve isabetli" veya "hikmetli" şeklinde açıklanmıştır. Nitekim göklerin, yerin ve bu ikisi arasında bulunanların boş yere bâtıl yaratılmadığını bildiren âyetlerdeki bâtıl kelimesine Âl-i İmrân 3/191; Sâd 38/27, "anlamsız, amaçsız, eğlence olsun diye" mânası verilmiş krş. el-Enbiyâ 21/16; ed-Duhân 44/38, bu âyetlerden evrenin ve evrendeki her şeyin yaratılışındaki hikmetin vurgulandığı belirtilmiştir Taberî, III, 551; V, 233; Fahreddin er-Râzî, XIII, 26-27; Şevkânî, I, 458. Mü'minûn sûresinde 23/115 insanın yaratılışının da anlamsız olmadığı bildirilir. Birçok âyette ibadet, secde, tesbih gibi kavramlarla doğrudan veya dolaylı biçimde gerek insanların gerekse evrendeki her şeyin temel yaratılış sebebinin Allah'a kulluk olduğuna işaret edilmektedir meselâ bk. el-Bakara 2/21; en-Nahl 16/49; el-İsrâ 17/44; Fussılet 41/37; ez-Zâriyât 51/56. Bununla birlikte -Allah'ın hiçbir şeye ihtiyacı bulunmadığından- O'nun kurduğu küllî düzen içinde her varlığın yaratılış amacı bu düzenin işleyişine kendi konumuna göre katkıda bulunmaktır. Meselâ insanların kadın ve erkek olarak yaratılması beşer türünün devamı içindir en-Nisâ 4/1; en-Nahl 16/72. Suyun yaratılışı canlıların meydana gelmesine ortam hazırlamıştır el-Enbiyâ 21/30; en-Nûr 24/45. Güneş ışık ve aydınlık vermesi için Yûnus 10/5; Nûh 71/16, gece insanların dinlenmesi, güneş ve ay zamanı ölçmeleri, yıldızlar yön bulmaları, yağmur bitkilerin oluşup gelişmesi için el-En'âm 6/96-99 yaratılmıştır. Ancak Kur'ân-ı Kerîm'de yaratılmışlarda son amacın insan olduğu bildirilmekte, ilgili âyetlerden bu amacın iki yönnün bulunduğu anlaşılmaktadır. 1. İnsan hayatına fayda sağlama, insan hayatını kolaylaştırma. Bu hususla ilgili birçok âyette gökler, yer, denizler, ırmaklar, nehirler, denizlerdeki gemiler, gece ve gündüz, ay ve güneş, yağmur, bitkiler, hayvanlar gibi yerde ve göklerde bulunanların hepsinin insanın emrine verildiği müsahhar kılındığı bildirilir M. F. Abdülbâkī, el-Muʿcem, "caʿl", "sḫr" Bunların yaratılış amaçlarından biri, insanlık âleminin Allah'ın tayin ettiği son vakit ecel-i müsemmâ gelinceye kadar kendisini kuşatan yaratılmışlardan istifade etmesidir. 2. İnsanın yaratıcıyı tanıması, O'nun varlığına, birliğine inanması ve O'na itaat etmesi. Çeşitli âyetlerde insanın kendi yaratılışı dahil gökler, yer ve bunlarda bulunanlar; gece, gündüz, güneş, ay, yıldızlar, rüzgâr, şimşek, bulut, yağmur, deniz, hayvanlar, bitkiler; cinsiyet, dil ve renk farklılıkları gibi insan bilgisinin ulaşabildiği bütün varlık ve olaylar Allah'ın birliğini, kudretini ve hikmetini gösteren, insanların ibret alması gereken işaretler âyetler olarak gösterilmiştir el-Bakara 2/164; Âl-i İmrân 3/190; Yûnus 10/5-6; er-Rûm 30/20-25, 46; Fussılet 41/37; el-Câsiye 45/3-6. Sonuçta insanın, bilgisinin ulaşabildiği bütün yaratılmışlara ibret nazarıyla bakarak ilâhî hakikatin delillerini ve işaretlerini görmesi, doğru bir inancı benimsemesi ve hayatına buna göre düzen vermesi amaçlanmıştır. Hadis. Hadislerde de yaratmayla ilgili en çok kullanılan kelime halktır. Bir hadiste aynı anlamda "berae" ve "ẕerae" fiilleri yer almıştır Müsned, III, 419; el-Muvaṭṭaʾ, "Şeʿar", 12. Ayrıca esmâ-i hüsnânın zikredildiği rivayetlerde yaratmayla ilgili hâlik, bâri', musavvir, bedî' ve fâtır isimleri geçer. Bazı hadislerde inşâ kavramı "yaratma" mânasında geçmektedir Buhârî, "Tefsîr", 50/1, "Tevḥîd", 257; Müslim, "Cennet", 36, 38. Buhârî göklerin, yerin ve diğer varlıkların yaratılışına ayırdığı bölümün girişinde "Tevḥîd", 27 "Allah sıfatları, fiilleri ve emriyle hâliktır, mükevvindir; O yaratılmamıştır; O'nun fiili, emri ve yaratmasıyla meydana gelen şeyler ise mef'ûl, mahlûk ve mükevvendir" dedikten sonra Hz. Peygamber'in gece gökyüzüne bakarak, "Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ve gündüzün değişmesinde akıl sahipleri için işaretler vardır" meâlindeki âyeti okuduğunu Âl-i İmrân 3/190, ardından namaz kıldığını nakleder. Bir hadiste Allah için "yaratan, sonra sûret veren, sûreti en güzel yapan" ifadesi geçer Müsned, I, 95, 102; Müslim, "Müsâfirîn", 201, 202; Ebû Dâvûd, "Ṣalât", 119. "Her şey Allah'ın mahlûku ve mülküdür" Müslim, "Ḳader", 10; "Yaratılmış her canlının yaratıcısı yalnızca Allah'tır" Buhârî, "Tevḥîd", 18; Ebû Dâvûd, "Nikâḥ", 48; Tirmizî, "Nikâḥ", 40 meâlindeki hadisler Allah'ın tek ve mutlak yaratıcı olduğunu ifade eder. Bir hadiste her mahlûkun sudan yaratıldığı bildirilir Tirmizî, "Cennet", 2. Melekler nurdan Müsned, VI, 158, 168; Müslim, "Zühd", 60, şeytan ateşten Müsned, IV, 226; Ebû Dâvûd, "Edeb", 3 yaratılmıştır. İnsanlar Âdem'in çocuklarıdır; Âdem de topraktan yaratılmıştır Tirmizî, "Menâḳıb", 74. "Allah Âdem'i kendi sûretinde yarattı" hadisinde Buhârî, "İstiʾẕân", 1; Müslim, "Birr", 115, "Cennet", 28 sûretin Allah'a izâfe edilmesi değişik yorumlara yol açmıştır. Râgıb el-İsfahânî'ye göre bu hadis Allah ile sûret arasında bütün-parça ba'zıyyet ilişkisini ve benzerliği değil mülkiyet ilişkisini ifade eder el-Müfredât, "ṣvr" md.; Lisânü'l-ʿArab, "ṣvr" md.. Diğer bazı kaynaklarda bu hadise iki farklı açıklama getirilmiştir. Burada ya özel olarak Âdem'in sûreti kastedilmiş, onun düzgün ve hilkati kâmil bir beşer olarak yaratıldığı anlatılmış veya -sûret kelimesi "sıfat" anlamında da kullanıldığına göre- hadiste Allah'ın Âdem'i kendi zâtında olan hayat, ilim, görme, işitme gibi sıfatlarla donattığı belirtilmiş, Âdem'in sûreti Allah'ın ismine izâfe edilerek Âdem'in şahsında insan türüne şeref bahşedilmiştir İbn Hacer, XXIII, 3-4; Bedreddin el-Aynî, XVIII, 284. Hadislerde bazı yaratılışlar için zaman da zikredilir. Buna göre Allah dünyayı cumartesi günü Müsned, II, 327; Müslim, "Münâfiḳīn", 27, Âdem'i cuma günü Müsned, II, 1, 4; Müslim, "Cumʿa", 17, 18; Ebû Dâvûd, "Ṣalât", 207 yaratmıştır. Hz. Peygamber, çok soru sormanın sakıncalarına dikkat çekmek üzere insanların durmadan soru sorduklarını, sonunda işi, "Allah her şeyi yarattığına göre O'nu kim yarattı?" demeye kadar götürdüklerini Buhârî, "İʿtiṣâm", 3, diğer bir rivayete göre benzer soruları insanları saptırmak için şeytanın onlara soracağını belirtmiş, böyle durumla karşılaşanlara, "Şeytandan Allah'a sığınırım" diyerek bu kuruntuyu zihinlerinden çıkarmalarını öğütlemiştir Buhârî, "Bedʾü'l-ḫalḳ", 11. Yaratılışın başlangıcına işaret eden bir hadiste, "Allah vardı ve O'nunla birlikte diğer bir rivayete göre O'ndan başka hiçbir şey yoktu; arşı su üzerindeydi; her şeyi levh-i mahfûza yazdı, gökleri ve yeri yarattı" denilmektedir Buhârî, "Bedʾü'l-ḫalḳ", 1; Müsned, II, 313, 501; V, 316, 321. İslâm âlimleri bu hadisi yoktan yaratmanın açık bir delili kabul ederler. Mu'tezile âlimi Ebû Bekir el-Esamm'a göre Kur'an'da da geçen, "Arşı su üzerindeydi" ifadesi Hûd 11/7 arşın suya bitişik olduğu anlamına gelmez; bu, "Gök yerin üstündedir" demeye benzer Fahreddin er-Râzî, Mefâtîḥu'l-ġayb, XVII, 150. Tefsir ve hadis âlimleri bu ifadeden arşın ve suyun yer ve göklerden önce yaratıldığı mânasını çıkarmışlardır Zemahşerî, II, 259; Fahreddin er-Râzî, Mefâtîḥu'l-ġayb, XVII, 150; Bedreddin el-Aynî, XII, 255-256. İbn Hacer el-Askalânî söz konusu hadisi şöyle açıklar "'Allah'tan başka' ifadesi gösteriyor ki başlangıçta Allah'ın dışında ne su ne arş ne de başka bir şey vardı." İbn Hacer, "Allah gökleri ve yeri yaratmadan elli bin yıl önce bütün ölçü ve hacim kriterlerini belirlemişti" diye başlayan hadisi Müsned, II, 169; Tirmizî, "Ḳader", 18 dikkate alarak yukarıdaki hadisten şu mânayı çıkarır "Arşı su üzerinde bulunduğuna göre Allah önce suyu, sonra arşı, sonra da gökleri ve yeri yarattı. Hadisteki 'kâne' fiili Allah'ın ezeliyetine, başka varlıkların da yokluktan yaratılmasına delâlet eder" Fetḥu'l-bârî, XIII, 6-7. Âyet ve hadislerde yaratma bağlamında geçen arş ve kürsînin el-Bakara 2/255; Müsned, I, 282, 296; V, 229; Dârimî, "Riḳāḳ", 80 maddî bir varlığa tekabül etmeyip ilâhî saltanat, hâkimiyet, yücelik ve büyüklükten kinaye olduğu da belirtilmiştir. Başka bir hadiste, "Şanı yüce olan Allah'ın ilk yarattığı şey kalemdir. Sonra ona 'yaz' dedi; işte o anda kıyamete kadar olacaklar belirlendi" denilmektedir Müsned, V, 317; Ebû Dâvûd, "Sünnet", 16; Tirmizî, "Ḳader", 17. Bu hadisin kader konusunun sembolik bir ifadesini yansıttığı ve bu açıdan Allah'ın, yaratılmasını takdir ettiği şeyleri önce belirlediğini bildiren yukarıdaki hadisle aynı şeyi anlattığı dikkate alınırsa ilk yaratılanın su olduğuna işaret eden rivayetlerle çelişmediği görülür. Bir rivayete göre Hz. Peygamber, "Rabbimiz mahlûkatı yaratmadan önce neredeydi?" sorusuna, "Amâda idi; onun ne altında ne üstünde hava vardı. Sonra Allah kendisinden başka hiçbir şey yokken su üzerinde arşı yarattı" şeklinde cevap vermiştir Müsned, IV, 11, 12; Tirmizî, "Tefsîr", 11/1; İbn Mâce, "Muḳaddime", 13. İlk dil âlimlerinden Ebû Ubeyd Kāsım b. Sellâm, Arapça'da amânın "bulut" anlamına geldiğini, ancak bu hadisteki mânasını bilmenin mümkün olmadığını söyler. Bu görüşe katıldığını belirten Ezherî'ye göre akılla kavranamayan şeye de amâ dendiğine göre hadisteki "amâda idi" ifadesinin, Allah'ın akılla kavranamayacak ve mahiyeti bilinemeyecek bir konumda bulunduğu şeklinde anlaşılması mümkündür Lisânü'l-ʿArab, "ʿamy" md.; ayrıca bk. AMÂ. Kelâm. Kelâm literatüründe halk kavramına genellikle "bir şeyin şekil ve ölçüsünü belirlemek" takdir anlamı verilmiştir. Kādî Abdülcebbâr'ın naklettiğine göre Ebû Ali el-Cübbâî halkın takdirden ibaret olduğunu, mahlûkun da "yaratılıştan beklenen amaca göre mükemmel bir şekilde belirlenmiş fiil" anlamına geldiğini söylemiş, Ebû Hâşim el-Cübbâî ise halkı iradeyle aynı şey saymıştır Şerḥu'l-Uṣûli'l-ḫamse, s. 548. Gazzâlî, Haşr sûresinde 59/24 ardarda gelen hâlik, bâri' ve musavvir isimlerinin farklı anlamlar içerdiğini belirterek yokluktan varlığa çıkarılan bir şeyin oluşum sürecini takdir, icat ve tasvir şeklinde sıralar. Buna göre Allah takdir edici olarak hâlik, icat edici olarak bâri', yarattıklarını en güzel biçimde şekillendirdiği için musavvirdir el-Maḳṣadü'l-esnâ, s. 52-53. Fahreddin er-Râzî halkın hem "îcâd, ibdâ', yokluktan varlığa çıkarma" hem "takdir" mânasına geldiğini belirtir; takdiri de "bir şeyi belli bir ölçüye göre oluşturmak" tekvin şeklinde tanımlar. Râzî'ye göre takdirde üç unsur bulunur Bir şeyi varlığa çıkaracak kudret, o şeyi belli ölçüde belirleyen irade, bu ölçü hakkındaki bilgi. Râzî, Mu'tezile âlimlerinden Ebû Abdullah el-Basrî'nin, halk kavramında "düşünme" anlamının bulunması sebebiyle Allah hakkında hâlik isminin ancak mecaz yoluyla kullanılabileceği yönündeki fikrini halkın "îcâd ve ibdâ'" mânasını da içermesi, ayrıca Allah'ın takdir için düşünmesinin şart olmaması sebebiyle reddetmiştir Levâmiʿu'l-beyyinât, s. 208-214. Kelâm kaynaklarında âlemin yaratılması meselesi tartışılırken halk, ibdâ', îcâd gibi kelimelerin yanında konu çoğunlukla hudûs kavramı çevresinde ele alınmış, yaratma için ihdâs, yaratıcı için muhdis, yaratılan için hâdis ve muhdes kelimeleri kullanılmıştır. Bütün kelâm âlimleri çeşitli delillere dayanarak cevher ve arazların, dolayısıyla cisimlerin ve bütünüyle âlemin hâdis olduğunu, her hâdisin bir muhdise ihtiyacı bulunduğunu belirtip -çeşitli delillerle teselsülün imkânsızlığını da göstererek- buradan âlemin Allah tarafından yaratıldığı sonucunu çıkarırlar. Kelâm ilminde Allah'ın âlemi yoktan ma'dûm, lâ şey', leys yarattığı konusunda ittifak edilmekle birlikte ma'dûmun "şey" olup olmadığı, bir varlığa tekabül edip etmediği meselesi önemli tartışmalara yol açmış; Ehl-i sünnet kelâmcıları şey'e "varlık" anlamı verdikleri için ma'dûmu "lâ şey'" şey değil sayarken Mu'tezile âlimleri onu şey kabul etmiş; bu da Ehl-i sünnet âlimleri tarafından âlemin önceden mevcut olan bir şeyden yaratıldığı, dolayısıyla Allah'tan başka ezelî bir gerçeğin var olduğu şeklinde anlaşılarak eleştirilmiştir. Mu'tezile kaynaklarında, "Ma'dûm şeydir" biçiminde açık bir ifadeye rastlanmaz. Kādî Abdülcebbâr, Ebû Abdullah el-Basrî'nin, "Ma'dûm sürekli var olmayan, yok olandır" şeklindeki sözünü ma'dûmların daha önce var olduğu fikrine götürdüğü için reddetmiş, kendisi ma'dûmu "mevcut olmayan mâlûm" diye tanımlamış ve bu tanımın Allah'ın dışında ikinci bir kadîmin varlığını akla getirmeyeceğini söylemiştir Şerḥu'l-Uṣûli'l-ḫamse, s. 176-177. Buna karşılık Hişâm b. Amr el-Fuvatî hariç Mu'tezile âlimlerinin ma'dûmları gerçek şeyler saydıklarını, onların ezelî ve sonsuz olduğuna inandıklarını bildiren İbn Hazm bunun sınırsız, ezelî ve yaratılmamış şeylerin varlığını tasdik etme anlamına geldiğini ve âlemin ezelîliğini kabul eden dehrî bir görüş olduğunu belirtir el-Faṣl, IV, 202. Nitekim bu tartışmaları değerlendiren H. Austryn Wolfson, ma'dûmun bir şey olduğuna inanan bütün Mu'tezile âlimlerini; Platoncu düşüncedeki önceden mevcut ezelî madde inancını takip ettiğini söylemektedir Kelâm Felsefeleri, s. 280. Öte yandan Ehl-i sünnet âlimlerinin Allah'ın sıfatları konusundaki görüşleri de Mu'tezile'nin benzer itirazıyla karşılaşmıştır. Ehl-i sünnet âlimleri Allah'ın diğer sıfatları gibi halk sıfatının da ezelî olduğunu düşünürken Mu'tezilîler bu görüşün birden fazla kadîm varlık bulunduğu taaddüd-i kudemâ' sonucuna götüreceğini, dolayısıyla tenzihe aykırı olduğunu ileri sürmüştür. Ancak Mu'tezile âlimlerinin Allah'ın zâtından ayrı gerçeklikler olarak sıfatların varlığını reddetmeleri kendi aralarında da Allah'ın ezelde yaratıcı olup olmadığı konusunda görüş ayrılığına yol açmıştır. Nitekim Eş'arî'nin verdiği bilgiye göre Abbâd b. Süleyman, "Allah ezelde yaratıcıydı" demenin de, "O ezelde yaratıcı değildi" demenin de mümkün olmadığını, aynı durumun diğer fiilî sıfatlar için de söz konusu olduğunu söylemiş, Cübbâî ve mezhebin Bağdat kolu mensupları ile Basra kolu mensuplarının bir bölümü, "Allah ezelde yaratıcı ve râzik değildi" derken diğer sıfatlar hakkında farklı görüşler ileri sürmüştür Maḳālât, s. 186-187. İslâm Felsefesi. İslâm felsefesi kaynaklarında yaratmayla ilgili halk, ibdâ', îcâd, sun', hudûs gibi kavramlar yanında sudûr, feyiz ve işrak da kullanılmakta ve yaratıcı sâni', bâri', mübdi', muhdis, fâil, evvel gibi isimlerle anılmaktadır. İlk İslâm filozofu, aynı zamanda Mu'tezile kelâmcısı olarak bilinen Ya'kūb b. İshak el-Kindî, daha sonra geliştirilecek olan Yeni Eflâtuncu sudûr teorisinin aksine âlemin Allah'ın iradesiyle yoktan yaratıldığını ve onun son bulacağını kaydetmiş Resâʾil, I, 114 vd., "ilk gerçek bir" diye andığı Allah'ın bütün oluşların yoktan yaratıcısı mübdi' olduğunu, bütün yarattıklarının O'nun varlıkta tutması sayesinde mevcudiyetlerini sürdürebildiklerini belirtmiştir I, 162. Kindî gerçek anlamda fiili "varlıkları yokluktan var etme" şeklinde tanımlar ve bu anlamdaki fiilin Allah'a mahsus bulunduğunu, "bir şeyi yokluktan varlığa çıkarma" diye açıkladığı ibdâ' kavramının da bu mânadaki fiiller için kullanılabileceğini ifade eder I, 165, 182-183. Buna karşılık Ebû Bekir er-Râzî'nin Eflâtun felsefesinden ilham alıp ileri sürdüğü Mâcid Fahrî, s. 93-96, yaratıcı, nefs, heyûlâ mutlak madde, halâ boşluk, mutlak mekân ve dehr mutlak zaman ilkelerinden oluşan "el-kudemâü'l-hamse" beş ezelî prensip hakkındaki düşüncesi, İslâm inanç ve düşünce geleneğinde değişik yorumlarıyla benimsenen yaratma fikrine aykırı görülmüş, birçok müslüman âlim ve düşünürün ağır eleştirisine hedef olmuştur Resâʾil felsefiyye, s. 165-216; DİA, XXXIV, 481. İhvân-ı Safâ Allah için hâlik, yaratılmışlar için mahlûk sıfatlarını kullanmakla birlikte daha ziyade yoktan ve örneksiz yaratmayı ifade eden ibdâ', ihdâs, ihtirâ' gibi kavramları tercih etmiştir. Bununla birlikte başka yerlerde de görüldüğü gibi bu konuda da kavramları gerçek anlamlarının dışına taşıdığı görülmektedir. Nitekim Allah'ın kerem ve cömertliğinin ifadesi olan yaratıcılığını Yeni Eflâtuncu feyiz ve sudûr kavramlarıyla açıklar ve yaratıcıdan ilk sudûr edenin akıl olduğunu, ardından yine feyiz yoluyla küllî nefs, ilk madde ve nihayet diğer varlıkların yaratıldığını ileri sürer. İhvân-ı Safâ'ya göre aklın da ibdâ' gücü bulunmakla birlikte ona bu özelliği bahşeden Allah'tır. Bütün varlıkların formları akılda mevcut olup sudûr sürecinde akıl bu formları ruhanî cevher olan küllî nefse aktarır ve sonuçta eşya küllî nefs aracılığıyla var edilir er-Resâʾil, II, 127; III, 517; IV, 206-207; er-Risâletü'l-câmiʿa, s. 51, 377, 481, 491. Fârâbî kâinatın meydana gelişini Yeni Eflâtuncu feyiz ve sudûr teorisiyle sistemleştirmiş, daha sonra bu anlayış başta İbn Sînâ olmak üzere aynı çizgideki diğer düşünürlerce devam ettirilmiştir. Öte yandan sudûr teorisine karşı özellikle Gazzâlî'nin başlattığı güçlü eleştiriler İbn Rüşd, Ebü'l-Berekât el-Bağdâdî, Fahreddin er-Râzî, İbn Teymiyye gibi ünlü düşünürler tarafından sürdürülmüştür. Buna karşılık sudûrcu yaratma teorisi Sühreverdî el-Maktûl, Muhyiddin İbnü'l-Arabî gibi mistik düşünürlerin yaratılış düzenini açıklamalarına farklı derecelerde ilham kaynağı teşkil etmiştir. Yaratmanın ezelîliği konusunda değişik bir görüş İbn Rüşd tarafından benimsenmiştir. İbn Rüşd, Eş'ariyye'nin varlığın sonradan yaratıldığı ve sonlu olduğu yönündeki düşüncesini ve kanıtlarını eleştirirken kendisi âlemin fâili olan Allah'ın varlığı gibi fiilinin de ezelî olmasını mâkul ve mümkün görmüş, her varlığın başlangıcı ve sonu bulunduğunu, ancak var olmanın yaratılışın sonsuz bir süreç olduğunu söylemiştir Tehâfütü't-Tehâfüt, s. 182-185, 428-429, 431-434; Faṣlü'l-maḳāl, s. 85-87. Aynı fikri benimseyen İbn Teymiyye'ye göre İbn Rüşd'ün bu açıklaması, hem geçmişte ve gelecekte sonu olmayan varlığın imkânsızlığını savunan kelâmcıların görüşünü hem de cisimlerin hareketlerinin başlangıçsız ve sonsuz olarak devam ettiğini, dolayısıyla semavî cisimlerin yaratılmamış bulunduğunu ileri süren filozofların iddialarını çürütmektedir. Sonuçta İbn Rüşd gibi İbn Teymiyye de tek tek varlıklarla tür bakımından varlığı birbirinden ayırmak gerektiğini, fertleri hâdis olan bir türün tür olarak sürekli olabileceğini ileri sürmüştür Kaynak Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 1611 Son Güncelleme 1637 TAKİP ET İnançlı bir kimse Allah'ın varlığına ve birliğine koşulsuz iman eder. İman ederken inandığı yaratıcının sıfatlarını bilmek önemli sorumluluklarından biridir. Kim Müslüman olduğunu dile getiriyorsa Allah'ın sıfatlarını ve sahip olduğu anlamları öğrenmeli ve yaratıcısını tanımalıdır. Öyleyse Allah'ın sıfatları nelerdir? Kur'an-ı Kerim'de yer alan Allah'ın sıfatları ile ilgili ayetlere göre Allah'ın sıfatları kaç tanedir? Bu yazımızda sizin için Allah'ın sıfatlarını ve anlamlarını derledik... Allah-u Tealâ'nın Sıfatları İki Kategoriye Ayrılır Her inanan, inandığı yaratıcıyı daha iyi tanımak ister. Ona kuvvetli duygular ile bağlı olabilmeyi diler. Varlığına koşulsuz inanılan yaratıcı Allah'ın birçok farklı ismi vardır. Bu isimlerin yanında ise sahip olduğu sıfatlar bulunur. Her sıfat Allah'ın farklı bir niteliğini kullarına anlatır. Yüce Allah'ın kimi sıfatı sadece ona ait olan özelliklerini nitelendirir. Kimi sıfatı ise ondan başka mahluklar ile benzer olan özelliklerini anlatmak amacıyla kullanılır. İşte bu nedenle Allah'ın sıfatlarını bilmek kulları ile arasındaki bağı kuvvetlendirecek olan önemli bir noktadır. Allah'ın sıfatları kendi içerisinde iki kategoriye ayrılır Allah'ın Zati sıfatları ve Allah'ın Subuti sıfatları. Zati ve Subuti Sıfatlar Nelerdir? Kulların inandıkları yaratıcıyı daha iyi tanıyabilmesi bu sıfatları bilmesi ile mümkündür. Kur'an-ı Kerim'de sureler içerisinde pek çok kez bu sıfatlara rastlanır. Bundan dolayı sıfatları ve anlamlarını bilmek inanç konusunda daha samimi olabilmek için önemlidir. Allah'ın sıfatları ve anlamları iki ayrı kategoride incelenir Allah'ın Zati Sıfatları Allah'ın zati sıfatları dünya üzerindeki ya da ruhani herhangi bir varlıkta bulunması mümkün olmayan özellikler için kullanılan sıfatlardır. Allah'ın herhangi bir varlık ile bağlantısı olmayan tüm özelliklerini anlatan sıfatları zati sıfat başlığı altında toplanır. Allah'ın toplam altı tane zati sıfatı var Vücûd Allah'ın varlığının sonsuz olduğunu söyler. Allah ezeli ve ebedi olan olarak tanımlanır. O sonsuz olandır. Kıdem Allah doğmamış ve doğurulmamıştır. Allah'ın öncesi olması mümkün değil. Yüce yaratıcının öncesi ya da evveli olamaz. Bekâ Allah, insanlar gibi ölümlü bir varlık değildir. Onun bir sonu yoktur. Allah, evrende sonsuza kadar var olacak olan olarak sıfatlandırılır. Bekâ sıfatı; Allah'ın sonu olan bir varlık değil, sonsuz olan olduğunu anlatmak için kullanılır. Vahdaniyyet Allah nasıl sonsuz bir varlıksa aynı zamanda evrende biricik olandır. Vahdaniyet, onun bir eşinin daha olmadığını anlatmak için kullanılır. Mahluklar evreninde dahi Allah ile denk olabilecek bir varlık yoktur. Muhalefet'ün-lil havadis Allah evrendeki hiçbir varlığa benzemez. Gelecekte yaşayacak ya da geçmişte yaşamış olan herhangi bir varlık ile aynı özellikleri taşıması mümkün değildir. Hatta bu sıfat herhangi bir varlıkla benzer özellik dahi taşımayacağı anlamında kullanılır. Kıyâm bi-nefsihi Bu sıfat Allah'ın yaratılışın ilk gününde kimse yokken de var olduğunu anlatmak için kullanılır. Evrenin yaratılışının ilk gününde evreni yaratmak için yalnız var olan yine Allah'ın kendisidir. Evrendeki hiçbir varlığa ihtiyacı olmayan Allah'tan başka varlık yoktur. Allah'ın Subuti Sıfatları Subuti sıfatlar, evrendeki diğer mahluklarda olan özelliklerin Allah'ta nasıl var olduğunu anlatır. Subuti sıfatlara verilen bir başka isim ise Allah'ın Sıfat-ı Subutiyyesi'dir. Varlıkların sahip olduğu pek çok özellik kıyaslanamayacak kadar olağanüstülüklerle Allah'ta zaten vardır. İşte bu ortak yönlere sahip olan sıfatlara subuti sıfatlar denir. Allah'ın toplam sekiz tane sıfatı bu kategoridedir Hayat Allah aslında diri bir şekilde vardır. Ancak O'nun diriliği biz aciz insanlar gibi görülemez. Allah dünya üzerinde, tüm canlılardan farklı olarak vardır. Gözle görülmeyen, ebedi bir diriliğe sahip olan Allah'tır. Kimse onun var olduğu gibi diri olamaz. İlm Allah her şeyi bilendir. Sonsuz ilim sahibi olan yine Allah'tan başkası olamaz. Ancak onun sahip olduğu ilim insanların sahip olduğu gibi sınırlı ya da gözle görülür, duyulur bir ilim değildir. Her an nerede ne olduğunu bilir. İnsanın kalbinden geçeni, aklından geçen düşünceleri ondan başkası bilemez. Semi Allah her şeyi işitir. Onun işitmesi canlıların sahip olduğu gibi sınırları olan bir işitme değildir. O'nda var olan sınırlı olmayan bir işitme yetisidir. Onun işitme duyusunu hayal edebilmek mümkün değil. Basar Allah evrendeki her şeyi her an görür. İnsanın baktığı yerdeki görmesinden çok farklı bir görmedir. Yalnızca Allah-u Tealâ'nın sahip olduğu görme yetisidir. Onun görme yetisini herhangi bir canlı ile kıyaslayabilmek ya da benzetebilmek mümkün değil. Sonsuz kudretine inanmak için bu sıfatı bilmek dahi Müslümanlar için yeterlidir. Kudret Allah sonsuz bir güce sahip olandır. O nasıl evreni yoktan var edense istediğini istediği anda var edebilir. Var etmek ya da etmemek yalnızca onun kararlarına bağlıdır. Var etmek için herhangi bir varlığa ihtiyacı olmaz. İrade Allah'ın dilemesi herhangi bir şeyi yapmak için yeterlidir. O istediği an istediğini dileyebilir. Onun iradesi ile hiçbir şey karşılaştırılmaz. Kelam Evrende insanlar düşündüklerini dile getirmek için sözcükleri kullanır. Dile ihtiyaç duyar. Ancak Allah'ın dile ihtiyacı yoktur. Kutlu kelamını iletmek için sese ya da sözcüklere ihtiyacı olmaz. O istediği an istediğini iletme konusunda sonsuz bir güce sahiptir. Mesajını iletebilmek için uygun koşullara ya da bir araca ihtiyacı yoktur. Tekvîn Evrende ve ölümden sonraki yaşamda Allah tek başına yaratıcıdır. Evrende yaratma kudreti yalnızca ona ait. Bir başka varlık, bir başka mahluğu tek başına var edemez. Allah'ın Sıfatları Nasıl Ezberlenir? Allah'ın iki kategori altında toplam on dört tane olan sıfatlarını ezberlemek bazen zor olabilir. Bu durumda hem çocuklar için hem de ezberleme konusunda güçlük çeken kimseler için bazı ilahiler bulunur. Bu ilahiler aracılığı ile Allah'ın sıfatlarını ezberlemeniz daha kolay olur. Allah’ın Sıfatları ile ilgili ayetler 122 kayıt Fâtiha / 1. Ayet بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ Rahmân ve Rahîm Allah’ın ismiyle… Fâtiha / 2. Ayet اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَۙ Hamd, âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur. Bakara / 77. Ayet اَوَلَا يَعْلَمُونَ اَنَّ اللّٰهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ Yoksa onlar bilmiyorlar mı ki, Allah, gizlediklerini de açığa vurduklarını da elbette bilir. Bakara / 107. Ayet اَلَمْ تَعْلَمْ اَنَّ اللّٰهَ لَهُ مُلْكُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللّٰهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَص۪يرٍ Yine bilmez misin ki göklerin ve yerin mülkiyet ve hâkimiyeti yalnız Allah’ındır. Sizin için Allah’tan başka ne yakın bir dost ne de içten bir yardımcı vardır. Bakara / 143. Ayet وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَاكُمْ اُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَٓاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَه۪يدًاۜ وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّت۪ي كُنْتَ عَلَيْهَٓا اِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلٰى عَقِبَيْهِۜ وَاِنْ كَانَتْ لَكَب۪يرَةً اِلَّا عَلَى الَّذ۪ينَ هَدَى اللّٰهُۜ وَمَا كَانَ اللّٰهُ لِيُض۪يعَ ا۪يمَانَكُمْۜ اِنَّ اللّٰهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُ۫فٌ رَح۪يمٌ Böylece sizi, bütün insanlara şâhit ve örnek olasınız, Peygamber de size şâhit ve örnek olsun diye dengeli mutedil bir ümmet kıldık. Senin daha önce de yöneldiğin Kâbe’yi yeniden kıble yapmamızın sebebi, Peygamber’e uyanları, ökçesi üzerinde tekrar eski dinlerine dönecek olanlardan ayırmak içindir. Kıblenin değiştirilmesi, Allah’ın doğru yola ilettiklerinden başkalarına elbette ağır gelir. Allah sizin imanınızı, önceden Beyt-i Makdis’e yönelerek kıldığınız namazları zâyi etmeyecektir. Çünkü Allah, insanlara çok şefkatli, çok merhametlidir. Bakara / 160. Ayet اِلَّا الَّذ۪ينَ تَابُوا وَاَصْلَحُوا وَبَيَّنُوا فَاُو۬لٰٓئِكَ اَتُوبُ عَلَيْهِمْۚ وَاَنَا التَّوَّابُ الرَّح۪يمُ Ancak tevbe edip hallerini düzeltenler ve gizledikleri gerçekleri açıklayanlar başka; ben onların tevbesini kabul ederim. Çünkü ben, tevbeleri çokça kabul eden ve merhameti bol olanımdır. Bakara / 163. Ayet وَاِلٰهُكُمْ اِلٰهٌ وَاحِدٌۚ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ الرَّحْمٰنُ الرَّح۪يمُ۟ Hepinizin ilâhı, tek ilâh olan Allah’tır. O’ndan başka ilâh yoktur. O, Rahmân ve Rahîm’dir. Bakara / 182. Ayet فَمَنْ خَافَ مِنْ مُوصٍ جَنَفًا اَوْ اِثْمًا فَاَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلَٓا اِثْمَ عَلَيْهِۜ اِنَّ اللّٰهَ غَفُورٌ رَح۪يمٌ۟ Kim de vasiyet edenin haksızlığa meylinden veya günaha düşmesinden haklı bir endişe duyar da, mirasçılar arasında bir uzlaşma sağlamak üzere vasiyette değişikliğe giderse, bu takdirde ona bir günah yoktur. Doğrusu Allah, çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir. Bakara / 199. Ayet ثُمَّ اَف۪يضُوا مِنْ حَيْثُ اَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُوا اللّٰهَۜ اِنَّ اللّٰهَ غَفُورٌ رَح۪يمٌ Sonra insanların sel gibi boşanıp aktığı yerden siz de akın edin ve Allah’tan bağışlanma dileyin. Şüphesiz ki Allah, çok bağışlayandır, engin merhamet sahibidir. Bakara / 218. Ayet اِنَّ الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا وَالَّذ۪ينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِۙ اُو۬لٰٓئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّٰهِۜ وَاللّٰهُ غَفُورٌ رَح۪يمٌ İman edenler, Allah yolunda hicret edip savaşanlar var ya, işte Allah’ın rahmetini umacaklar onlardır. Allah, çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir. Bakara / 226. Ayet لِلَّذ۪ينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسَٓائِهِمْ تَرَبُّصُ اَرْبَعَةِ اَشْهُرٍۚ فَاِنْ فَٓاؤُ۫ فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُورٌ رَح۪يمٌ Hanımlarıyla cinsî münâsebette bulunmayacaklarına dâir yemin edenlere dört ay bekleme süresi vardır. Şayet bu süre içinde yeminlerinden cayıp eşlerine dönerlerse, şüphesiz Allah çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir. Bakara / 235. Ayet وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ ف۪يمَا عَرَّضْتُمْ بِه۪ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَٓاءِ اَوْ اَكْنَنْتُمْ ف۪ٓي اَنْفُسِكُمْۜ عَلِمَ اللّٰهُ اَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلٰكِنْ لَا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا اِلَّٓا اَنْ تَقُولُوا قَوْلًا مَعْرُوفًاۜ وَلَا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتّٰى يَبْلُغَ الْكِتَابُ اَجَلَهُۜ وَاعْلَمُٓوا اَنَّ اللّٰهَ يَعْلَمُ مَا ف۪ٓي اَنْفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُۚ وَاعْلَمُٓوا اَنَّ اللّٰهَ غَفُورٌ حَل۪يمٌ۟ Vefat iddeti bekleyen kadınlara evlenme isteğinizi üstü kapalı bir şekilde çıtlatmanızda veya bunu gönlünüzde gizlemenizde size bir günah yoktur. Allah biliyor ki, nikâhlamak üzere siz onları hatırınızdan geçireceksiniz; fakat günah olmayacak bir sözle bunu hissettirmeniz dışında onlarla gizlice sözleşmeyin. Bekleme süresi dolmadan da onları nikâhlamaya kalkışmayın. Şunu iyi bilin ki, evlenme konusunda içinizden geçenleri Allah çok iyi bilmektedir. O halde Allah’a karşı gelmekten sakının. Yine bilin ki Allah, çok bağışlayandır, ceza vermekte hiç acele etmeyendir. Bakara / 251. Ayet فَهَزَمُوهُمْ بِاِذْنِ اللّٰهِۙ وَقَتَلَ دَاوُ۫دُ جَالُوتَ وَاٰتٰيهُ اللّٰهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَٓاءُۜ وَلَوْلَا دَفْعُ اللّٰهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْاَرْضُ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَم۪ينَ Nihâyet Allah’ın izniyle onları bozguna uğrattılar. Dâvûd da Câlût’u öldürdü. Allah Dâvûd’a hükümdarlık ve hikmet verdi; ayrıca ona dilediği pek çok şey öğretti. Eğer Allah bu şekilde insanların bir kısmı eliyle diğer bir kısmını bertaraf etmeseydi, hiç şüphesiz yeryüzü fesâda uğrar, dirlik ve düzen kalmazdı. Fakat Allah, bütün varlıklara çok büyük lutuf ve inâyet sahibidir. Bakara / 255. Ayet اَللّٰهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۚ اَلْحَيُّ الْقَيُّومُۚ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌۜ لَهُ مَا فِي السَّمٰوَاتِ وَمَا فِي الْاَرْضِۜ مَنْ ذَا الَّذ۪ي يَشْفَعُ عِنْدَهُٓ اِلَّا بِاِذْنِه۪ۜ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ اَيْد۪يهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْۚ وَلَا يُح۪يطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِه۪ٓ اِلَّا بِمَا شَٓاءَۚ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَۚ وَلَا يَؤُ۫دُهُ حِفْظُهُمَاۚ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظ۪يمُ Allah ki, O’ndan başka hiçbir ilâh yoktur. O, ebedî diridir. Varlığı kendinden olup bütün kâinatı yönetendir. O’nu ne bir uyuklama ne de bir uyku yakalayabilir. Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. İzni olmadan O’nun huzurunda kim kalkıp da şefaat edebilir? O, kullarının geleceğini de bilir, geçmişini de. Kullar ise, dilediği dışında O’nun ilminden hiçbir şeyi kavrayamazlar. O’nun kürsüsü, gökleri ve yeri kuşatmıştır. Dolayısıyla her ikisini de koruyup gözetmek O’na asla ağır gelmez. En yüce ve en büyük yalnız O’dur. Âl-i İmrân / 4. Ayet مِنْ قَبْلُ هُدًى لِلنَّاسِ وَاَنْزَلَ الْفُرْقَانَۜ اِنَّ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا بِاٰيَاتِ اللّٰهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَد۪يدٌۜ وَاللّٰهُ عَز۪يزٌ ذُو انْتِقَامٍ Daha önce bu kitapları insanlara doğru yolu göstermek için, toptan indiren O’dur. Böylece O, hakla bâtılı ayıran bütün delilleri indirmiştir. Allah’ın âyetlerini inkâr edenler yok mu, onlar için şiddetli bir azap vardır. Allah, kudreti dâimâ üstün gelen ve haksızlardan inti­ka­mını alandır. Âl-i İmrân / 8. Ayet رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةًۚ اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهَّابُ “Rabbimiz! Bizi doğru yola erdirdikten sonra kalplerimizi eğriltme, bize tarafından bir rahmet bağışla! Çünkü bağışı pek bol olan yalnız sensin!” Âl-i İmrân / 31. Ayet قُلْ اِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّٰهَ فَاتَّبِعُون۪ي يُحْبِبْكُمُ اللّٰهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْۜ وَاللّٰهُ غَفُورٌ رَح۪يمٌ Rasûlüm! De ki “Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir. Âl-i İmrân / 89. Ayet اِلَّا الَّذ۪ينَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ وَاَصْلَحُوا فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُورٌ رَح۪يمٌ Ancak bundan sonra tevbe edip hallerini düzeltenler müstesnâdır. Çünkü Allah, çok bağışlayıcı ve engin merhamet sahibidir. Âl-i İmrân / 129. Ayet وَلِلّٰهِ مَا فِي السَّمٰوَاتِ وَمَا فِي الْاَرْضِۜ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشَٓاءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَشَٓاءُۜ وَاللّٰهُ غَفُورٌ رَح۪يمٌ۟ Göklerde ve yerde olan her şey Allah’a aittir. O, dilediğini bağışlar, dilediğine de azab eder. Allah, çok bağışlayıcıdır, engin mer­hamet sahibidir. Âl-i İmrân / 146. Ayet وَكَاَيِّنْ مِنْ نَبِيٍّ قَاتَلَۙ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَث۪يرٌۚ فَمَا وَهَنُوا لِمَٓا اَصَابَهُمْ ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُواۜ وَاللّٰهُ يُحِبُّ الصَّابِر۪ينَ Nice peygamberler gelip geçti ki, kendilerini Allah’a adamış pek çok kimse onlarla beraber savaştılar. Onlar, Allah yolunda başlarına gelen sıkıntılardan dolayı gevşemediler, zaafa düşmediler ve düşmana boyun eğmediler. Allah, sabredenleri sever. Âl-i İmrân / 155. Ayet اِنَّ الَّذ۪ينَ تَوَلَّوْا مِنْكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِۙ اِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُواۚ وَلَقَدْ عَفَا اللّٰهُ عَنْهُمْۜ اِنَّ اللّٰهَ غَفُورٌ حَل۪يمٌ۟ İki ordunun karşı karşıya geldiği o gün, içinizden arkasını dönüp savaştan kaçanlar var ya, yaptıkları bazı hatâlar yüzünden şeytan onları doğru yoldan kaydırmak istemişti. Yine de Allah onları affetti. Çünkü Allah, çok bağışlayandır, ceza vermede acele etmeyendir. Âl-i İmrân / 173. Ayet اَلَّذ۪ينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ اِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ ا۪يمَانًاۗ وَقَالُوا حَسْبُنَا اللّٰهُ وَنِعْمَ الْوَك۪يلُ Onlar ki, bazı kimseler kendilerine “Düşmanlar sizinle savaşmak üzere ordular topladı, onlardan korkun!” dediklerinde, bu onların imanını bir kat daha artırdı da “Allah bize yeter, O ne güzel vekîldir!” mukabelesinde bulundular. Âl-i İmrân / 174. Ayet فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللّٰهِ وَفَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُٓوءٌۙ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللّٰهِۜ وَاللّٰهُ ذُو فَضْلٍ عَظ۪يمٍ Sonra da savaşta kendilerine hiçbir fenâlık dokunmadan, Allah’ın büyük nimet ve ihsânıyla geri döndüler. Böylece Allah’ın rızâsını da kazanmış oldular. Allah, pek büyük lutuf sahibidir. Nisâ / 22. Ayet وَلَا تَنْكِحُوا مَا نَكَحَ اٰبَٓاؤُ۬كُمْ مِنَ النِّسَٓاءِ اِلَّا مَا قَدْ سَلَفَۜ اِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتًاۜ وَسَٓاءَ سَب۪يلًا۟ Geçmişte olanlar bir yana, babalarınızın nikâhladığı kadınlarla evlenmeyin. Şüphesiz bu, çok çirkin bir hayâsızlık, Allah’ın gazabını celbeden bir günah ve pek iğrenç bir yoldur! Nisâ / 23. Ayet حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ اُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَاَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْاَخِ وَبَنَاتُ الْاُخْتِ وَاُمَّهَاتُكُمُ الّٰت۪ٓي اَرْضَعْنَكُمْ وَاَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ وَاُمَّهَاتُ نِسَٓائِكُمْ وَرَبَٓائِبُكُمُ الّٰت۪ي ف۪ي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسَٓائِكُمُ الّٰت۪ي دَخَلْتُمْ بِهِنَّۘ فَاِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْۘ وَحَلَٓائِلُ اَبْنَٓائِكُمُ الَّذ۪ينَ مِنْ اَصْلَابِكُمْۙ وَاَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْاُخْتَيْنِ اِلَّا مَا قَدْ سَلَفَۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُورًا رَح۪يمًاۙ Ey mü’min erkekler! Şu kadınlarla evlenmeniz size haram kılınmıştır Analarınız, kızlarınız, kızkardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, erkek kardeşlerinizin kızları, kız kardeşlerinizin kızları, sizi emziren sütanalarınız, süt bacılarınız, eşlerinizin anaları, kendileriyle cinsî münâsebette bulunduğunuz eşlerinizden olup himâyenizde bulunan üvey kızlarınız. Eğer anneleriyle cinsî münâsebette bulunmadan ayrılmışsanız, üvey kızlarınızı nikâhlamanızda size bir günah yoktur. Keza öz oğullarınızın eşleriyle evlenmeniz ve iki kız kardeşi nikâhınız altında birleştirmeniz size haram kılındı. Ancak geçmişte olanlar müstesnâ; onlar affedilir. Çünkü Allah çok bağışlayıcı, engin merhamet sahibidir. Nisâ / 25. Ayet وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ مِنْكُمْ طَوْلًا اَنْ يَنْكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِنْ مَا مَلَكَتْ اَيْمَانُكُمْ مِنْ فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِۜ وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِا۪يمَانِكُمْۜ بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍۚ فَانْكِحُوهُنَّ بِاِذْنِ اَهْلِهِنَّ وَاٰتُوهُنَّ اُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَنَاتٍ غَيْرَ مُسَافِحَاتٍ وَلَا مُتَّخِذَاتِ اَخْدَانٍۚ فَاِذَٓا اُحْصِنَّ فَاِنْ اَتَيْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِۜ ذٰلِكَ لِمَنْ خَشِيَ الْعَنَتَ مِنْكُمْۜ وَاَنْ تَصْبِرُوا خَيْرٌ لَكُمْۜ وَاللّٰهُ غَفُورٌ رَح۪يمٌ۟ İçinizde hür mü’min kadınlarla evlenecek servet ve imkânı bulunmayanları, sahibi olduğunuz mü’min cariyelerle evlendirin. Allah sizi imanlarınızla değerlendirir ve her birinizin imanının keyfiyet ve derecesini çok iyi bilir. Hür olsun, câriye olsun hepiniz aynı kökten birer insan; mü’minler olarak da aynı dinin ve aynı toplumun mensuplarısınız. O halde câriyeleri, iffetli yaşamaları, açıkça veya gizli dostlar tutarak zinâ etmemeleri şartıyla ve sahiplerinin de izniyle nikâhlayın. Mehirlerini de dinin ve örfün gereklerini dikkate alarak güzelce verin. Evlendikten sonra zinâ ederlerse onların cezası hür kadınların cezasının yarısıdır. Câriyelerle evlenme izni, içinizden kötü yola düşmekten korkanlar içindir. Ancak sabredip onlarla evlenmemeniz sizin için daha hayırlıdır. Allah çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir. Nisâ / 34. Ayet اَلرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَٓاءِ بِمَا فَضَّلَ اللّٰهُ بَعْضَهُمْ عَلٰى بَعْضٍ وَبِمَٓا اَنْفَقُوا مِنْ اَمْوَالِهِمْۜ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّٰهُۜ وَالّٰت۪ي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّۚ فَاِنْ اَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَب۪يلًاۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِيًّا كَب۪يرًا Erkekler kadınlar üzerinde yönetici ve koruyucudurlar. Bunun sebebi, Allah’ın insanların bir kısmını diğerlerinden üstün yaratması ve bir de erkeklerin, kendi mallarından mehir ve evin geçimi gibi harcama yükümlülüklerinin olmasıdır. Şu halde sâliha kadınlar itaatkârdırlar. Allah’ın, onların kocaları üzerindeki haklarını korumasına karşılık, hanımlar da kocalarının bulunmadığı zamanlarda ve kimsenin görmeyeceği yerlerde namuslarını, onların mallarını ve çocuklarını korurlar. Dikbaşlılık ve serkeşliklerinden yıldığınız kadınlara gelince; öncelikle bunlara nasihat edin, vazgeçmezlerse yataklarında yalnız bırakın, bu da sonuç vermezse onları dövün. Size itaat ederlerse artık onlara haksızlık etmek için herhangi bir bahane aramayın. Çünkü Allah çok yücedir, çok büyüktür. Nisâ / 43. Ayet يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلٰوةَ وَاَنْتُمْ سُكَارٰى حَتّٰى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا اِلَّا عَابِر۪ي سَب۪يلٍ حَتّٰى تَغْتَسِلُواۜ وَاِنْ كُنْتُمْ مَرْضٰٓى اَوْ عَلٰى سَفَرٍ اَوْ جَٓاءَ اَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَٓائِطِ اَوْ لٰمَسْتُمُ النِّسَٓاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَٓاءً فَتَيَمَّمُوا صَع۪يدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَاَيْد۪يكُمْۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا Ey iman edenler! Sarhoş iken ne söylediğinizi bilecek derecede ayıkıncaya, cünüp iken de -yolcu olanlarınız hâriç- yıkanıncaya kadar namaza yaklaşmayın. Eğer hasta ya da yolcu iseniz veya sizden biriniz abdestini bozmuşsa veyahut kadınlarınızla cinsî münâsebette bulunmuşsanız; bu durumlarda abdest alacak veya yıkanacak su bulamazsanız, o zaman temiz bir toprakla teyemmüm edin yüzünüzü ve kollarınızı onunla meshedin. Doğrusu Allah, çok affedici, çok bağışlayıcıdır. Nisâ / 64. Ayet وَمَٓا اَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ اِلَّا لِيُطَاعَ بِاِذْنِ اللّٰهِۜ وَلَوْ اَنَّهُمْ اِذْ ظَلَمُٓوا اَنْفُسَهُمْ جَٓاؤُ۫كَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّٰهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّٰهَ تَوَّابًا رَح۪يمًا Biz, her bir peygamberi, Allah’ın izniyle kendisine itaat edilsin diye gönderdik. Şayet onlar kendilerine zulmettiklerinde hemen sana gelip Allah’tan bağışlanma isteselerdi ve Peygamber de onlar için mağfiret dileseydi, onlar Allah’ın tevbeleri çok kabul edici ve çok merhametli olduğunu mutlaka görürlerdi. Nisâ / 70. Ayet ذٰلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللّٰهِۜ وَكَفٰى بِاللّٰهِ عَل۪يمًا۟ Bu, Allah’ın bahşettiği çok büyük bir lutuftur. Ona kimlerin lâyık olduğunu ve bunların derecesini Allah’ın bilmesi yeter! Nisâ / 95. Ayet لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِن۪ينَ غَيْرُ اُو۬لِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِ بِاَمْوَالِهِمْ وَاَنْفُسِهِمْۜ فَضَّلَ اللّٰهُ الْمُجَاهِد۪ينَ بِاَمْوَالِهِمْ وَاَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِد۪ينَ دَرَجَةًۜ وَكُلًّا وَعَدَ اللّٰهُ الْحُسْنٰىۜ وَفَضَّلَ اللّٰهُ الْمُجَاهِد۪ينَ عَلَى الْقَاعِد۪ينَ اَجْرًا عَظ۪يمًاۙ Hastalık, körlük, topallık gibi bir mazereti bulunmaksızın savaştan geri kalıp evde oturan mü’minlerle, mallarıyla canlarıyla Allah yolunda savaşanlar elbette bir değildir. Allah, mallarıyla canlarıyla savaşanları, herhangi bir sebeple savaştan geri kalan kimselerden derece itibariyle daha üstün tutmuştur. Gerçi Allah, her birine varılacak en güzel yurt olan cenneti vadetmektedir. Yine de Allah, cihâd edenleri, pek büyük bir mükâfatla, mücâdeleden kaçıp oturanlara üstün kılmıştır. Nisâ / 96. Ayet دَرَجَاتٍ مِنْهُ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةًۜ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُورًا رَح۪يمًا۟ Onlar için Allah’ın yanında yüksek dereceler, bir bağışlanma ve bir rahmet vardır. Çünkü Allah, çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir. Nisâ / 99. Ayet فَاُو۬لٰٓئِكَ عَسَى اللّٰهُ اَنْ يَعْفُوَ عَنْهُمْۜ وَكَانَ اللّٰهُ عَفُوًّا غَفُورًا Allah’ın bunları affedeceği umulur. Allah çok affedici, çok bağışlayıcıdır. Nisâ / 100. Ayet وَمَنْ يُهَاجِرْ ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِ يَجِدْ فِي الْاَرْضِ مُرَاغَمًا كَث۪يرًا وَسَعَةًۜ وَمَنْ يَخْرُجْ مِنْ بَيْتِه۪ مُهَاجِرًا اِلَى اللّٰهِ وَرَسُولِه۪ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ اَجْرُهُ عَلَى اللّٰهِۜ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُورًا رَح۪يمًا۟ Kim Allah yolunda hicret ederse, yeryüzünde barınacak pek çok güzel yer ve maddî-manevî genişlik ve bolluk bulur. Kim de evinden Allah ve Rasûlü’ne hicret etmek niyetiyle çıkar, sonra da hedefine varmadan kendisine ölüm yetişirse, artık onun mükâfatı şüphesiz Allah’a aittir. Allah çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir. Nisâ / 106. Ayet وَاسْتَغْفِرِ اللّٰهَۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُورًا رَح۪يمًاۚ Allah’tan bağışlanma dile! Şüphesiz ki Allah, çok bağışlayıcıdır ve çok merhametlidir. Nisâ / 110. Ayet وَمَنْ يَعْمَلْ سُٓوءًا اَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللّٰهَ يَجِدِ اللّٰهَ غَفُورًا رَح۪يمًا Kim bir kötülük yapar veya nefsine zulmeder de sonra Allah’tan bağışlanma dilerse, şüphesiz Allah’ı çok bağışlayıcı ve çok merhamet edici olarak bulur. Nisâ / 129. Ayet وَلَنْ تَسْتَط۪يعُٓوا اَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَٓاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَم۪يلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِۜ وَاِنْ تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُورًا رَح۪يمًا Ne kadar isteseniz de eşleriniz arasında adâleti sağlamaya güç yetiremezsiniz. Hiç olmasa birine büsbütün meyledip, diğerini ne kocalı ne de kocasız bir halde askıda bırakmayın. Eğer yanlış davranışlarınızı düzeltir ve birbirinize haksızlık etmekten sakınırsanız, şüphesiz Allah çok bağışlayıcıdır ve engin merhamet sahibidir. Nisâ / 149. Ayet اِنْ تُبْدُوا خَيْرًا اَوْ تُخْفُوهُ اَوْ تَعْفُوا عَنْ سُٓوءٍ فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَفُوًّا قَد۪يرًا Siz, açık veya gizli bir iyilik yaptığınızda ya da size yapılan bir kötülüğü bağışladığınızda, şunu bilin ki Allah da sizi affedecektir. Çünkü Allah, çok affedicidir, her şeye gücü yetendir. En'âm / 45. Ayet فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذ۪ينَ ظَلَمُواۜ وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَ Böylece zulmedip duran o kavmin kökü büsbütün kesilmiş oldu. Âlemlerin Rabbi Allah’a hamdolsun! En'âm / 147. Ayet فَاِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍۚ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِم۪ينَ Eğer senin yalan söylediğini iddia edecek olurlarsa onlara şöyle de “Evet, Rabbiniz çok geniş merhamet sahibidir. Bununla birlikte O’nun, suç işleyenlere vereceğini vadettiği cezanın kaldırılması da sözkonusu değildir.” En'âm / 151. Ayet قُلْ تَعَالَوْا اَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ اَلَّا تُشْرِكُوا بِه۪ شَيْـًٔاۜ وَبِالْوَالِدَيْنِ اِحْسَانًاۚ وَلَا تَقْتُلُٓوا اَوْلَادَكُمْ مِنْ اِمْلَاقٍۜ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَاِيَّاهُمْۚ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَۚ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّت۪ي حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّۜ ذٰلِكُمْ وَصّٰيكُمْ بِه۪ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ Onlara şöyle de “Gelin, Rabbinizin size haram kıldığı şeyleri bildireyim O’na hiçbir şeyi ortak koşma­yın. Ana-babaya iyilik edin. Fakirlik korkusuyla ço­cuk­la­rınızı öldürmeyin; çünkü sizi de onları da biz rızıklan­dırıyoruz. Açık olsun, gizli olsun hiçbir günaha ve kötülüğe yaklaşmayın. Haklı bir sebep olmadıkça Allah’ın öldürülmesini haram kıldığı cana kıymayın. İşte bunlar, akıl erdirmeniz için Allah’ın size emrettiği hususlardır." A'râf / 54. Ayet اِنَّ رَبَّكُمُ اللّٰهُ الَّذ۪ي خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ ف۪ي سِتَّةِ اَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوٰى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي الَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَث۪يثًاۙ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِاَمْرِه۪ۜ اَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْاَمْرُۜ تَبَارَكَ اللّٰهُ رَبُّ الْعَالَم۪ينَ Şüphesiz sizin Rabbiniz, gökleri ve yeri altı günde yaratan sonra arşa istivâ eden; gündüzü, kendisini süratle kovalayan geceyle bürüyüp örten; güneşi, ayı ve yıldızları emrine boyun eğdiren Allah’tır. Bilin ki, yaratma da, emir ve idâre yetkisi de yalnız O’na aittir. Âlemlerin Rabbi olan Allah yüceler yücesidir. A'râf / 99. Ayet اَفَاَمِنُوا مَكْرَ اللّٰهِۚ فَلَا يَأْمَنُ مَكْرَ اللّٰهِ اِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ۟ Yoksa onlar, Allah’ın kendileri için hazırlayacağı tuzaktan güvende mi oldular? Unutmayın ki, tam olarak ziyana uğramış kimselerden başkası, Allah’ın hazırlayacağı tuzaktan kendini güvende hissedemez! A'râf / 180. Ayet وَلِلّٰهِ الْاَسْمَٓاءُ الْحُسْنٰى فَادْعُوهُ بِهَاۖ وَذَرُوا الَّذ۪ينَ يُلْحِدُونَ ف۪ٓي اَسْمَٓائِه۪ۜ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ En güzel isimler Allah’ındır; siz O’na bu isimlerle dua edin. O’nun isimleri konusunda haktan sapanları kendi hallerine bırakın. Çünkü onlar, yaptıklarının cezasını çekeceklerdir. A'râf / 181. Ayet وَمِمَّنْ خَلَقْنَٓا اُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِه۪ يَعْدِلُونَ۟ Yarattığımız kimseler içinde hakkı anlatıp onunla insanlara doğru yolu gösteren ve yine hakka dayanarak doğruluğu ve adâleti uygulayan bir topluluk vardır. A'râf / 183. Ayet وَاُمْل۪ي لَهُمْۜ اِنَّ كَيْد۪ي مَت۪ينٌ Onlara belli bir süreye kadar mühlet veririm. Fakat, vakti gelince, benim tuzağım pek çetindir. Enfâl / 30. Ayet وَاِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ اَوْ يَقْتُلُوكَ اَوْ يُخْرِجُوكَۜ وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ اللّٰهُۜ وَاللّٰهُ خَيْرُ الْمَاكِر۪ينَ Hani bir zamanlar kâfirler ya seni tutuklayıp hapsetmek veya öldürmek ya da yurdundan zorla çıkarmak için bir takım tuzaklar kuruyorlardı. Onlar böyle tuzaklar hazırlayadursunlar, ama Allah da onların tuzaklarına karşılık verecektir. Çünkü Allah, tuzak kuranlara en güzel karşılığı verendir. Tevbe / 115. Ayet وَمَا كَانَ اللّٰهُ لِيُضِلَّ قَوْمًا بَعْدَ اِذْ هَدٰيهُمْ حَتّٰى يُبَيِّنَ لَهُمْ مَا يَتَّقُونَۜ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَل۪يمٌ Allah bir toplumu doğru yola erdirdikten sonra, nelerden sakınacaklarını kendilerine iyice açıklamadıkça, onları sapmaya terk edecek ve saptıracak değildir. Muhakkak ki Allah her şeyi hakkiyle bilendir. Tevbe / 117. Ayet لَقَدْ تَابَ اللّٰهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِر۪ينَ وَالْاَنْصَارِ الَّذ۪ينَ اتَّبَعُوهُ ف۪ي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَز۪يغُ قُلُوبُ فَر۪يقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْۜ اِنَّهُ بِهِمْ رَؤُ۫فٌ رَح۪يمٌۙ Allah, Peygamberine rahmetiyle yöneldiği gibi, içlerinden bir kısmının gönülleri hemen hemen eğrilmek üzere iken o zorluk zamanında Peygamber’e tâbi olan muhacirlerle ensârı da tevbeye muvaffak kıldı ve tevbelerini kabul buyurdu. Çünkü Allah, kullarına karşı çok şefkatli, çok merhametlidir. Tevbe / 118. Ayet وَعَلَى الثَّلٰثَةِ الَّذ۪ينَ خُلِّفُواۜ حَتّٰٓى اِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الْاَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَيْهِمْ اَنْفُسُهُمْ وَظَنُّٓوا اَنْ لَا مَلْجَاَ مِنَ اللّٰهِ اِلَّٓا اِلَيْهِۜ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُواۜ اِنَّ اللّٰهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّح۪يمُ۟ Allah, seferden geri kalan ve haklarındaki hüküm ertelenen o üç kişinin de tevbesini kabul etti. Öyle ki, bütün genişliğine rağmen yeryüzü onlara dar gelmiş, vicdanları kendilerini sıktıkça sıkmış ve Allah’ın azabından kurtulmak için yine O’ndan başka bir sığınak kalmadığını iyice anlamışlardı. Tevbe edip eski güzel hallerine dönmeleri için Allah onları tevbeye muvaffak kıldı. Gerçekten Allah, tevbeleri çokça kabul eden, çok merhametli olandır. Yunus / 60. Ayet وَمَا ظَنُّ الَّذ۪ينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّٰهِ الْكَذِبَ يَوْمَ الْقِيٰمَةِۜ اِنَّ اللّٰهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ۟ Peki, Allah adına yalan uyduranlar, acaba kıyâmet günü hakkında ne düşünüyorlar? Hiç şüphesiz Allah, insanlara karşı büyük lutuf sahibidir, fakat onların çoğu şükretmezler. Yunus / 21. Ayet وَاِذَٓا اَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِنْ بَعْدِ ضَرَّٓاءَ مَسَّتْهُمْ اِذَا لَهُمْ مَكْرٌ ف۪ٓي اٰيَاتِنَاۜ قُلِ اللّٰهُ اَسْرَعُ مَكْرًاۜ اِنَّ رُسُلَنَا يَكْتُبُونَ مَا تَمْكُرُونَ O inançsız insanlara, başlarına gelen kıtlık ve hastalık gibi sıkıntılardan sonra bir nimet ve âfiyet tattırdığımızda, hemen âyetlerimiz hakkında bir takım hileler ve tuzaklar düşünmeye başlarlar. De ki “Allah, o düşündüğünüz tuzakları siz onları uygulamaya koymadan başınıza geçirir.” Unutmayın ki, elçilerimiz, kurmakta olduğunuz bütün o hile ve tuzakları tek tek kaydediyorlar. Hûd / 6. Ayet وَمَا مِنْ دَٓابَّةٍ فِي الْاَرْضِ اِلَّا عَلَى اللّٰهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَاۜ كُلٌّ ف۪ي كِتَابٍ مُب۪ينٍ Yeryüzünde kımıldayan bütün canlıların rızkı yalnızca Allah’a aittir. Allah, her canlının anne karnından başlayıp devam eden hayat yolculuğunun her basamağında uğrayacağı menzili, orada kalacağı süreyi ve bu basamağın sonunda emânet bırakılacağı yeri de bilir. Bütün bunlar, apaçık ve açıklayıcı-ayrıştırıcı bir kitapta kayıtlıdır. Hûd / 102. Ayet وَكَذٰلِكَ اَخْذُ رَبِّكَ اِذَٓا اَخَذَ الْقُرٰى وَهِيَ ظَالِمَةٌۜ اِنَّ اَخْذَهُٓ اَل۪يمٌ شَد۪يدٌ Rabbin, halkı zâlim memleketleri yakalayıp cezalandırdığı zaman işte böyle cezalandırır. O’nun cezası, gerçekten çok acı verici ve pek şiddetlidir. Hûd / 121. Ayet وَقُلْ لِلَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ اعْمَلُوا عَلٰى مَكَانَتِكُمْۜ اِنَّا عَامِلُونَۙ O halde, iman etmeyenlere şöyle de “Elinizden ne geliyorsa yapın. Elbette biz de vazîfemizi yapacağız.” Hûd / 122. Ayet وَانْتَظِرُواۚ اِنَّا مُنْتَظِرُونَ “Olacak olanları bekleyin bakalım; biz de onu bekliyoruz.” Ra'd / 6. Ayet وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ وَقَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمُ الْمَثُلَاتُۜ وَاِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِلنَّاسِ عَلٰى ظُلْمِهِمْۚ وَاِنَّ رَبَّكَ لَشَد۪يدُ الْعِقَابِ Kâfirler senden, iyilikten önce kötülüğün bir an önce gelmesini istiyorlar. Halbuki kendilerinden öncekilerin başına da nice ibret verici olaylar gelip geçti. Elbette senin Rabbin, zulüm ve haksızlıklarına rağmen insanlara karşı çok bağışlayıcıdır. Bununla birlikte senin Rabbinin cezalandırması da çok şiddetlidir. Ra'd / 31. Ayet وَلَوْ اَنَّ قُرْاٰنًا سُيِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ اَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْاَرْضُ اَوْ كُلِّمَ بِهِ الْمَوْتٰىۜ بَلْ لِلّٰهِ الْاَمْرُ جَم۪يعًاۜ اَفَلَمْ يَا۬يْـَٔسِ الَّذ۪ينَ اٰمَنُٓوا اَنْ لَوْ يَشَٓاءُ اللّٰهُ لَهَدَى النَّاسَ جَم۪يعًاۜ وَلَا يَزَالُ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا تُص۪يبُهُمْ بِمَا صَنَعُوا قَارِعَةٌ اَوْ تَحُلُّ قَر۪يبًا مِنْ دَارِهِمْ حَتّٰى يَأْتِيَ وَعْدُ اللّٰهِۜ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُخْلِفُ الْم۪يعَادَ۟ İnsanlar inansın diye ilâhî bir kitapla dağlar yürütülecek, yeryüzü parça parça edilecek ve ölüler diriltilip konuşturulacak olsaydı, o kitap yine bu Kur’an olurdu. Fakat inatçı kâfirler buna da inanmazlardı. Gerçek şu ki, her şeyi murad edip yapmak yalnızca Allah’ın elindedir. Mü’minler hâlâ şunu anlamadı mı Eğer Allah dileseydi bütün insanları doğru yola erdirirdi. Fakat o kâfirlerin yaptıkları işler, kurdukları düzenler ve sistemler yüzünden, başlarına âni ve büyük felâketler gelmesi veya bunların yurtlarının hemen yakınına inmesi devam edecektir. Allah’ın verdiği söz yerine gelinceye kadar da bu böyle sürüp gidecektir. Allah verdiği sözden asla caymaz. Ra'd / 33. Ayet اَفَمَنْ هُوَ قَٓائِمٌ عَلٰى كُلِّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْۚ وَجَعَلُوا لِلّٰهِ شُرَكَٓاءَۜ قُلْ سَمُّوهُمْۜ اَمْ تُنَبِّؤُ۫نَهُ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِي الْاَرْضِ اَمْ بِظَاهِرٍ مِنَ الْقَوْلِۜ بَلْ زُيِّنَ لِلَّذ۪ينَ كَفَرُوا مَكْرُهُمْ وَصُدُّوا عَنِ السَّب۪يلِۜ وَمَنْ يُضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ Her insanın hayır veya şer ne işlediğini görüp gözeten Allah, hiç bunu yapmaktan âciz olan putlarla bir tutulabilir mi? Buna rağmen, kalkıp bir de Allah’a ortaklar koşuyorlar. De ki “Haydi bunları adlandırın; kimdirler, ne iş yaparlar? Ne o, yoksa siz Allah’a yeryüzünde bilmediği bir şeyi mi haber veriyorsunuz? Yahut gelişi güzel, anlamsız sözlerle mi kendinizi aldatıyorsunuz?” Doğrusu o kâfirlere kurdukları tuzaklar süslü gösterildi ve böylece doğru yola girmeleri engellendi. Zâten Allah kimi sapıklık içinde bırakırsa, artık hiç kimse onu doğru yola iletemez. Ra'd / 41. Ayet اَوَلَمْ يَرَوْا اَنَّا نَأْتِي الْاَرْضَ نَنْقُصُهَا مِنْ اَطْرَافِهَاۜ وَاللّٰهُ يَحْكُمُ لَا مُعَقِّبَ لِحُكْمِه۪ۜ وَهُوَ سَر۪يعُ الْحِسَابِ Bizim, emrimizle yeryüzüne gelip onu etrafından nasıl eksiltip durduğumuzu görmüyorlar mı? Allah hükmünü verir; O’nun hükmünü denetleyecek ve tatbikini engelleyecek hiçbir güç yoktur. Allah, hesabı çok çabuk bitirendir. İbrahim / 7. Ayet وَاِذْ تَاَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَاَز۪يدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ اِنَّ عَذَاب۪ي لَشَد۪يدٌ “Hani Rabbiniz size Şâyet şükrederseniz size olan nimetlerimi artırır da artırırım. Yok eğer nankörlük ederseniz, şunu bilin ki benim azabım çok şiddetlidir» buyurmuştu.” İbrahim / 27. Ayet يُثَبِّتُ اللّٰهُ الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَفِي الْاٰخِرَةِۚ وَيُضِلُّ اللّٰهُ الظَّالِم۪ينَ وَيَفْعَلُ اللّٰهُ مَا يَشَٓاءُ۟ Allah, iman edenleri, inanıp ikrar ettikleri o değişmez söz sebebiyle dünyada da âhirette de sapasağlam tutar ve ayaklarını kaydırmaz. Zâlimleri ise şaşırtır, onların doğru yoldan çıkmasına fırsat verir. Allah dilediğini yapar. İbrahim / 47. Ayet فَلَا تَحْسَبَنَّ اللّٰهَ مُخْلِفَ وَعْدِه۪ رُسُلَهُۜ اِنَّ اللّٰهَ عَز۪يزٌ ذُو انْتِقَامٍۜ Rasûlüm! Öyleyse, sakın Allah’ın peygamberlerine verdiği sözden cayacağını sanma! Çünkü Allah, karşı konulamaz kudret sahibidir ve inkârcılardan intikam alandır. İbrahim / 51. Ayet لِيَجْزِيَ اللّٰهُ كُلَّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْۜ اِنَّ اللّٰهَ سَر۪يعُ الْحِسَابِ Allah, herkese kazandığının karşılığını vermesi için böyle yapacaktır. Şüphesiz ki Allah, hesâbı çok çabuk bitirendir. Nahl / 37. Ayet اِنْ تَحْرِصْ عَلٰى هُدٰيهُمْ فَاِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْد۪ي مَنْ يُضِلُّ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِر۪ينَ Sen onların doğru yola gelmelerini ne kadar çok istesen de, Allah sapmalarına fırsat verdiği kimselere doğru yolu göstermez. Onlar için bir yardımcı da bulunmaz. Nahl / 47. Ayet اَوْ يَأْخُذَهُمْ عَلٰى تَخَوُّفٍۜ فَاِنَّ رَبَّكُمْ لَرَؤُ۫فٌ رَح۪يمٌ Yahut da Allah’ın kendilerini korkuta korkuta, eksilte eksilte, içten içe çürütüp yok edivermesinden emin midirler? Şunu bilin ki Rabbiniz, çok şefkatli ve çok merhametlidir. Nahl / 81. Ayet وَاللّٰهُ جَعَلَ لَكُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلَالًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْجِبَالِ اَكْنَانًا وَجَعَلَ لَكُمْ سَرَاب۪يلَ تَق۪يكُمُ الْحَرَّ وَسَرَاب۪يلَ تَق۪يكُمْ بَأْسَكُمْۜ كَذٰلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ Allah yarattığı şeylerden sizin için gölgeler yaptı ve kimi dağlarda sizin için barınaklar meydana getirdi. Sizi sıcaktan ve soğuktan koruyacak elbiseler ve savaşta sizi düşmandan koruyacak zırhlar var etti. Allah, size olan nimetini böylece tamamlıyor ki, tam bir teslimiyetle O’na yönelip itaat edesiniz. İsrâ / 25. Ayet رَبُّكُمْ اَعْلَمُ بِمَا ف۪ي نُفُوسِكُمْۜ اِنْ تَكُونُوا صَالِح۪ينَ فَاِنَّهُ كَانَ لِلْاَوَّاب۪ينَ غَفُورًا Rabbiniz, içinizde taşıdığınız niyet ve düşüncelerinizi en iyi bilendir. Eğer siz bir kısım hatalardan sonra hâlini düzeltenlerden olursanız, şüphesiz Allah, günahlarından içten tevbe edip kendisine yönelenlere karşı çok bağışlayıcıdır. Enbiyâ / 110. Ayet اِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ مِنَ الْقَوْلِ وَيَعْلَمُ مَا تَكْتُمُونَ “Şüphesiz Allah, açıktan söylediklerinizi bildiği gibi, gizlice söylediklerinizi de bilir.” Hac / 60. Ayet ذٰلِكَۚ وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِه۪ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيْهِ لَيَنْصُرَنَّهُ اللّٰهُۜ اِنَّ اللّٰهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ İşte gerçek budur. Mü’minlerden kim kendisine yapılan haksızlığa misliyle karşılık verir, sonra yine haksızlığa uğrarsa, elbette Allah ona yardım edecektir. Şüphesiz Allah çok affedicidir, çok bağışlayıcıdır. Hac / 65. Ayet اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي الْاَرْضِ وَالْفُلْكَ تَجْر۪ي فِي الْبَحْرِ بِاَمْرِه۪ۜ وَيُمْسِكُ السَّمَٓاءَ اَنْ تَقَعَ عَلَى الْاَرْضِ اِلَّا بِاِذْنِه۪ۜ اِنَّ اللّٰهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُ۫فٌ رَح۪يمٌ Görmedin mi Allah, yeryüzünde olan her şeyi ve denizde emriyle akıp giden gemiyi sizin emrinize verdi. Kendi izni olmadan yerin üzerine düşmesin diye göğü de O tutmaktadır. Şüphesiz Allah insanlara çok şefkatlidir, çok merhametlidir. Hac / 70. Ayet اَلَمْ تَعْلَمْ اَنَّ اللّٰهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَٓاءِ وَالْاَرْضِۜ اِنَّ ذٰلِكَ ف۪ي كِتَابٍۜ اِنَّ ذٰلِكَ عَلَى اللّٰهِ يَس۪يرٌ Bilmez misin ki, Allah gökte ve yerde ne varsa, her ne olup bitiyorsa hepsini çok iyi bilmektedir. Bunların hepsi bir kitapta yazılıdır. Şüphesiz bunları bilmek, Allah için pek kolaydır. Furkan / 60. Ayet وَاِذَا ق۪يلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمٰنِ قَالُوا وَمَا الرَّحْمٰنُۗ اَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا۟ ۩ Onlara “Rahmân’a secde edin!” dendiği zaman, “Rahmân da neymiş? Yani şimdi biz, sen bize emrediyorsun diye tanımadığımız şeylere secde mi edeceğiz” derler. Üstelik bu dâvet onların ancak kibirlerini ve imandan daha da uzaklaşmalarını artırır. Furkan / 61. Ayet تَبَارَكَ الَّذ۪ي جَعَلَ فِي السَّمَٓاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ ف۪يهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُن۪يرًا Gökte burçları var eden, onların içine ışık kaynağı bir güneş ile aydınlatıcı bir ay yerleştiren Allah yüceler yücesidir, bütün nimet, feyiz ve bereketin kaynağıdır. Furkan / 62. Ayet وَهُوَ الَّذ۪ي جَعَلَ الَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِمَنْ اَرَادَ اَنْ يَذَّكَّرَ اَوْ اَرَادَ شُكُورًا Düşünüp öğüt almak, bir de Rabbine şükretmek isteyenler için geceyle gündüzü peş peşe getiren de O’dur. Furkan / 63. Ayet وَعِبَادُ الرَّحْمٰنِ الَّذ۪ينَ يَمْشُونَ عَلَى الْاَرْضِ هَوْنًا وَاِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا Rahmân’ın has kulları onlardır ki, yeryüzünde tevazu ve vakar ile yürürler; kendini bilmez kimseler onlara laf attığında incitmeksizin “Selâmetle!” derler, geçerler. Furkan / 58. Ayet وَتَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذ۪ي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِه۪ۜ وَكَفٰى بِه۪ بِذُنُوبِ عِبَادِه۪ خَب۪يرًاۚۛ Hiç ölmeyen, ezelî ve ebedî hayat sahibi olan Allah’a güvenip dayan. O’nu hamd ile tesbih et. Kullarının günahlarından haberdar olma konusunda O kendi kendine yeter. Neml / 57. Ayet فَاَنْجَيْنَاهُ وَاَهْلَهُٓ اِلَّا امْرَاَتَهُۘ قَدَّرْنَاهَا مِنَ الْغَابِر۪ينَ Biz de onu ve ailesini kurtardık. Ancak karısı hâriç. Onun geride kalıp helâk edilenlerden olmasını takdir buyurduk. Neml / 73. Ayet وَاِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ Şüphesiz Rabbin insanlara karşı sonsuz bir lutuf sahibidir; ne var ki onların çoğu şükretmezler. Ankebût / 60. Ayet وَكَاَيِّنْ مِنْ دَٓابَّةٍ لَا تَحْمِلُ رِزْقَهَاۗ اَللّٰهُ يَرْزُقُهَا وَاِيَّاكُمْۘ وَهُوَ السَّم۪يعُ الْعَل۪يمُ Nice canlılar var ki, hayatları için gerekli olan rızkı yanlarında taşıyamaz. Onların da sizin de rızkınızı veren Allah’tır. O, her şeyi hakkiyle işiten, her şeyi hakkiyle bilendir. Ahzâb / 24. Ayet لِيَجْزِيَ اللّٰهُ الصَّادِق۪ينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِق۪ينَ اِنْ شَٓاءَ اَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُورًا رَح۪يمًاۚ Elbette Allah, sözlerinde duranları doğrulukları sebebiyle mükâfatlandıracak; münafıkları da dilerse cezalandıracak veya onlara tevbe nasip edip tevbelerini kabul buyuracaktır. Şüphesiz Allah, çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir. Ahzâb / 43. Ayet هُوَ الَّذ۪ي يُصَلّ۪ي عَلَيْكُمْ وَمَلٰٓئِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ اِلَى النُّورِۜ وَكَانَ بِالْمُؤْمِن۪ينَ رَح۪يمًا O Allah ki, sizi karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için üzerinize feyiz ve rahmetini indirir; melekleri de sizin için duâ edip bağışlanma dilerler. Gerçekten Allah, mü’minlere karşı pek merhametlidir. Ahzâb / 54. Ayet اِنْ تُبْدُوا شَيْـًٔا اَوْ تُخْفُوهُ فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَل۪يمًا Bir şeyi açığa vursanız da, onu gizleseniz de fark etmez, çünkü Allah, her şeyi çok iyi bilmektedir. Secde / 6. Ayet ذٰلِكَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَز۪يزُ الرَّح۪يمُۙ İşte bu, duyuların ötesinde kalanı da duyuların algı sahasına gireni de bilen, kudreti dâimâ üstün gelen, engin rahmeti her şeyi kuşatmış olan Allah’tır. Sebe' / 1. Ayet اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذ۪ي لَهُ مَا فِي السَّمٰوَاتِ وَمَا فِي الْاَرْضِ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي الْاٰخِرَةِۜ وَهُوَ الْحَك۪يمُ الْخَب۪يرُ Bütün övgüler, göklerde ve yerde bulunan her şeyin gerçek sahibi olan Allah’a mahsustur. Âhirette de övgülerin tamamı yine O’na aittir. O, her hükmü ve işi hikmetli ve sağlam olandır, her şeyden hakkiyle haberdârdır. Sebe' / 2. Ayet يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْاَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنْزِلُ مِنَ السَّمَٓاءِ وَمَا يَعْرُجُ ف۪يهَاۜ وَهُوَ الرَّح۪يمُ الْغَفُورُ O, yere ne giriyor ve oradan ne çıkıyorsa, gökten ne iniyor ve oraya ne yükseliyorsa hepsini bilir. O, pek merhametlidir, çok bağışlayıcıdır. Sebe' / 26. Ayet قُلْ يَجْمَعُ بَيْنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ يَفْتَحُ بَيْنَنَا بِالْحَقِّۜ وَهُوَ الْفَتَّاحُ الْعَل۪يمُ De ki “Rabbimiz hepimizi bir araya toplayacak, sonra aramızda en doğru bir şekilde hükmünü verecektir. Çünkü O, hükmünü adâletle verip gerçeği ortaya çıkaran ve her şeyi hakkiyle bilendir.” Fâtır / 2. Ayet مَا يَفْتَحِ اللّٰهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلَا مُمْسِكَ لَهَاۚ وَمَا يُمْسِكْۙ فَلَا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِه۪ۜ وَهُوَ الْعَز۪يزُ الْحَك۪يمُ Eğer Allah insanlar için bir rahmet kapısı açarsa, o rahmetin onlara ulaşmasını engelleyebilecek kimse yoktur. Aynı şekilde, eğer rahmetinin kapısını kaparsa, O’ndan başka bu rahmeti salıp gönderebilecek kimse yoktur. Çünkü O, kudreti dâimâ üstün gelen, her hükmü ve işi hikmetli ve sağlam olandır. Fâtır / 15. Ayet يَٓا اَيُّهَا النَّاسُ اَنْتُمُ الْفُقَرَٓاءُ اِلَى اللّٰهِۚ وَاللّٰهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَم۪يدُ Ey insanlar! Hepiniz gerçekten Allah’a muhtaçsınız. Allah ise, sınırsız servet sahibi olup hiçbir şeye muhtaç değildir; her türlü övgüye lâyık olan da O’dur. Fâtır / 34. Ayet وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذ۪ٓي اَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَۜ اِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌۙ Şöyle derler “Bizden her türlü üzüntüyü ve endişeyi gideren Allah’a hamdolsun. Şüphesiz Rabbimiz çok bağışlayandır, her güzel iş ve davranışın karşılığını bol bol verendir.” Fâtır / 38. Ayet اِنَّ اللّٰهَ عَالِمُ غَيْبِ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ اِنَّهُ عَل۪يمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ Şüphesiz Allah, göklerin ve yerin bütün gizliliklerini bilendir. Doğrusu O, göğüslerde saklı bulunan bütün gizli düşünce, niyet ve inançları da hakkiyle bilir. Sâffât / 171. Ayet وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَل۪ينَۚ Doğrusu, peygamber kıldığımız kullarımız hakkında bizim geçmişte verdiğimiz şöyle bir söz vardır Sâffât / 180. Ayet سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَۚ Bütün izzet ve şerefin sahibi olan Rabbin, onların yakıştırdıkları bütün noksanlıklardan pak ve uzaktır! Sâffât / 182. Ayet وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَ Hamdolsun Âlemlerin Rabbi olan Allah’a! Zümer / 37. Ayet وَمَنْ يَهْدِ اللّٰهُ فَمَا لَهُ مِنْ مُضِلٍّۜ اَلَيْسَ اللّٰهُ بِعَز۪يزٍ ذِي انْتِقَامٍ Allah kimi de doğru yola erdirirse, onu da şaşırtacak, saptıracak kimse bulunmaz. Allah, istediği anda inkârcılardan intikâmını alan karşı konulamaz kudret sahibi değil midir? Zümer / 53. Ayet قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذ۪ينَ اَسْرَفُوا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّٰهِۜ اِنَّ اللّٰهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَم۪يعًاۜ اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّح۪يمُ De ki “Ey günah işleyerek kendilerine yazık eden kul­la­rım! Al­lah’ın rah­me­tin­den ümî­di­ni­zi kes­me­yi­n! Çünkü Al­lah, bü­tün gü­nah­la­rı bağışlar. Şüphesiz O, çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir.” Mü'min / 3. Ayet غَافِرِ الذَّنْبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَد۪يدِ الْعِقَابِ ذِي الطَّوْلِۜ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۜ اِلَيْهِ الْمَص۪يرُ O Allah, günahları bağışlayan, tevbeleri kabul eden, cezalandırması şiddetli, bununla birlikte lutuf ve ihsânı çok geniş olandır. O’ndan başka ilâh yoktur. Dönüş yalnız O’nadır. Mü'min / 10. Ayet اِنَّ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا يُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللّٰهِ اَكْبَرُ مِنْ مَقْتِكُمْ اَنْفُسَكُمْ اِذْ تُدْعَوْنَ اِلَى الْا۪يمَانِ فَتَكْفُرُونَ İnkâra saplanıp kâfir olarak ölenlere, cehennemde azap içinde birbirlerine lânetler yağdırırken şöyle seslenilecek “Allah’ın size olan gazabı, sizin kendinize ve birbirinize duyduğunuz öfkeden çok daha şiddetlidir. Zira siz vaktiyle imana çağrılıyor, fakat bile bile gerçeği inkâr ediyordunuz.” Fussilet / 46. Ayet مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِه۪ وَمَنْ اَسَٓاءَ فَعَلَيْهَاۜ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِلْعَب۪يدِ Kim sâlih amel işlerse kendi iyiliğinedir. Kim de kötülük yaparsa kendi zararınadır. Yoksa Rabbin kullarına kesinlikle zulmetmez. Şûrâ / 23. Ayet ذٰلِكَ الَّذ۪ي يُبَشِّرُ اللّٰهُ عِبَادَهُ الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِۜ قُلْ لَٓا اَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ اَجْرًا اِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبٰىۜ وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ ف۪يهَا حُسْنًاۜ اِنَّ اللّٰهَ غَفُورٌ شَكُورٌ İşte Allah, iman edip sâlih ameller işleyen kullarına bu başarı ve kazancı müjdelemektedir. Rasûlüm! De ki “Tebliğime karşılık sizden hiçbir ücret istemiyorum. Sizden tek isteğim, akrabaya saygı ve sevgi gösterip insanlar arasındaki kardeşlik ve dostluk ilişkilerini gözetmenizdir.” Unutmayın ki, kim güzel bir iş yaparsa, onu daha güzel işler yapmaya yönlendirir, yaptığı güzelliklerin sevabını da fazlasıyla veririz. Muhakkak ki Allah, çok bağışlayandır, her güzel iş ve davranışın karşılığını bol bol verendir. Şûrâ / 26. Ayet وَيَسْتَج۪يبُ الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَيَز۪يدُهُمْ مِنْ فَضْلِه۪ۜ وَالْكَافِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌ شَد۪يدٌ O, iman edip sâlih ameller yapanların dualarına cevap verir. Hatta lutf u keremiyle onlara mükâfatlarını daha da artıracaktır. Kâfirlere gelince, onları cehennemde pek şiddetli bir azap beklemektedir. Şûrâ / 44. Ayet وَمَنْ يُضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهُ مِنْ وَلِيٍّ مِنْ بَعْدِه۪ۜ وَتَرَى الظَّالِم۪ينَ لَمَّا رَاَوُا الْعَذَابَ يَقُولُونَ هَلْ اِلٰى مَرَدٍّ مِنْ سَب۪يلٍۚ Allah kimi şaşırtır ve saptırırsa, artık onu koruyup doğru yola iletecek bir dostu olmaz. Böyle zâlimlerin, azapla karşılaştıklarında “Eyvâh! Dünyaya geri dönmenin bir yolu yok mu acaba?” diye feryat ettiklerini göreceksin. Şûrâ / 51. Ayet وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ اَنْ يُكَلِّمَهُ اللّٰهُ اِلَّا وَحْيًا اَوْ مِنْ وَرَٓائِ۬ حِجَابٍ اَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِاِذْنِه۪ مَا يَشَٓاءُۜ اِنَّهُ عَلِيٌّ حَك۪يمٌ Allah bir insanla ya vahiyle veya perde arkasından konuşur. Yahut ona kendi izniyle dilediğini vahyedecek bir elçi gönderir. Doğrusu O, çok yücedir, her hükmü ve işi hikmetli ve sağlam olandır. Zuhruf / 41. Ayet فَاِمَّا نَذْهَبَنَّ بِكَ فَاِنَّا مِنْهُمْ مُنْتَقِمُونَۙ Biz seni vefat ettirip yanımıza alsak bile, hiç şüphesiz onlara hak ettikleri cezayı yine veririz. Zuhruf / 42. Ayet اَوْ نُرِيَنَّكَ الَّذ۪ي وَعَدْنَاهُمْ فَاِنَّا عَلَيْهِمْ مُقْتَدِرُونَ Yahut onlara vadettiğimiz azabı sen hayatta iken kendilerine tattırırız da, onu sana da gösteririz. Çünkü biz, onlara dilediğimizi yapacak güçteyiz. Zuhruf / 79. Ayet اَمْ اَبْرَمُٓوا اَمْرًا فَاِنَّا مُبْرِمُونَۚ Onlar Peygambere düşmanlığa kesin olarak karar verdilerse, biz de onların hilelerini başlarına geçirip kendilerini cezalandırmaya elbette kesin kararlıyız. Duhân / 16. Ayet يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرٰىۚ اِنَّا مُنْتَقِمُونَ Onlar inkâra dönünce, o büyük ve karşı konulamaz çarpışla onları amansız bir şekilde yakalayacağımız gün, onlardan kesinlikle intikamımızı almış oluruz. Tûr / 28. Ayet اِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلُ نَدْعُوهُۜ اِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّح۪يمُ۟ “Çünkü biz daha önce yalnız O’na kulluk eder, yalnız O’na yalvarırdık. Gerçekten O, evet O, lutf u ihsânı bol olandır, sonsuz merhamet sahibidir.” Necm / 32. Ayet اَلَّذ۪ينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَٓائِرَ الْاِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ اِلَّا اللَّمَمَۜ اِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِۜ هُوَ اَعْلَمُ بِكُمْ اِذْ اَنْشَاَكُمْ مِنَ الْاَرْضِ وَاِذْ اَنْتُمْ اَجِنَّةٌ ف۪ي بُطُونِ اُمَّهَاتِكُمْۚ فَلَا تُزَكُّٓوا اَنْفُسَكُمْۜ هُوَ اَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقٰى۟ O iyilik yapanlar ki, ufak tefek kusurlar dışında büyük günahlardan ve yine büyük günah olan çirkin ve hayâsız işlerden sakınırlar. Şüphesiz Rabbinin bağışlaması çok geniştir. Sizi topraktan yarattığı zamanki hâlinizi de, annelerinizin karınlarında cenin olarak bulunuşunuzu da en iyi bilen O’dur. Şu halde nefisle­rinizi temize çıkarmayın, kendinizi hatasız görmeyin. Çünkü O, kimin Rabbine derin bir saygı duyup günahlardan titizlikle kaçın­dığını da çok iyi bilir. Hadid / 11. Ayet مَنْ ذَا الَّذ۪ي يُقْرِضُ اللّٰهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُٓ اَجْرٌ كَر۪يمٌۚ Kim Allah’a güzel bir borç verecek olursa, Allah onu, veren için kat kat artırır. Ayrıca onun için bol, pek değerli ve hiç eksilme­yecek bir mükâfat vardır. Mücâdele / 2. Ayet اَلَّذ۪ينَ يُظَاهِرُونَ مِنْكُمْ مِنْ نِسَٓائِهِمْ مَا هُنَّ اُمَّهَاتِهِمْۜ اِنْ اُمَّهَاتُهُمْ اِلَّا الّٰٓـ۪ٔي وَلَدْنَهُمْۜ وَاِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنْكَرًا مِنَ الْقَوْلِ وَزُورًاۜ وَاِنَّ اللّٰهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ İçinizden “sen bana annemin sırtı gibisin” diyerek hanımlarına zıhâr yapanlar bilsinler ki, o kadınlar onların anneleri değildir. Onların anneleri, ancak kendilerini doğurmuş olan kadınlardır. Gerçekte onlar, bu sözleriyle çok çirkin ve gerçek dışı bir söz söylemiş oluyorlar. Bununla birlikte Allah, elbette çok affedicidir, çok bağışlayıcıdır. Mülk / 3. Ayet اَلَّذ۪ي خَلَقَ سَبْعَ سَمٰوَاتٍ طِبَاقًاۜ مَا تَرٰى ف۪ي خَلْقِ الرَّحْمٰنِ مِنْ تَفَاوُتٍۜ فَارْجِعِ الْبَصَرَۙ هَلْ تَرٰى مِنْ فُطُورٍ Yedi kat göğü birbiriyle uyum içinde tabaka tabaka yaratan O’dur. Rahmân’ın yaratmasında hiçbir düzensizlik göremezsin. Haydi, çevir gözünü de bak, bir kusur, bir çatlaklık görebilecek misin? Mülk / 10. Ayet وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ اَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا ف۪ٓي اَصْحَابِ السَّع۪يرِ Sonra şöyle hayıflanırlar “Eğer uyarılara kulak vermiş veya aklımızı kullanıp gerçekler üzerinde düşünmüş olsaydık, şimdi şu çılgın alevli ateşin yoldaşları arasında bulunmazdık!” Mülk / 20. Ayet اَمَّنْ هٰذَا الَّذ۪ي هُوَ جُنْدٌ لَكُمْ يَنْصُرُكُمْ مِنْ دُونِ الرَّحْمٰنِۜ اِنِ الْكَافِرُونَ اِلَّا ف۪ي غُرُورٍۚ Size Rahmân’dan başka yardım edip sizi O’nun azabından kurtaracak ordunuz hangisi? Doğrusu kâfirler, büyük bir yanılgı ve tam bir aldanmışlık içindeler. Mülk / 23. Ayet قُلْ هُوَ الَّذ۪ٓي اَنْشَاَكُمْ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْاَبْصَارَ وَالْاَفْـِٔدَةَۜ قَل۪يلًا مَا تَشْكُرُونَ De ki “Sizi yaratan, size kulaklar, gözler ve kalpler veren O’dur. Ne de az şükrediyorsunuz?” Mülk / 26. Ayet قُلْ اِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللّٰهِۖ وَاِنَّمَٓا اَنَا۬ نَذ۪يرٌ مُب۪ينٌ De ki “Onun bilgisi, sadece Allah katındadır. Ben ise apaçık bir uyarıcıyım!” Mülk / 28. Ayet قُلْ اَرَاَيْتُمْ اِنْ اَهْلَكَنِيَ اللّٰهُ وَمَنْ مَعِيَ اَوْ رَحِمَنَاۙ فَمَنْ يُج۪يرُ الْكَافِر۪ينَ مِنْ عَذَابٍ اَل۪يمٍ De ki “Allah beni ve beraberimdeki mü’minleri helâk etse veya bize merhamet etse, bu O’nun bileceği bir iştir. Peki, söyler misiniz bana, ya kâfirleri can yakıcı azaptan kim kurtaracak?” Mülk / 29. Ayet قُلْ هُوَ الرَّحْمٰنُ اٰمَنَّا بِه۪ وَعَلَيْهِ تَوَكَّلْنَاۚ فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ ف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍ De ki “O Rahmân’dır; O’na inandık ve yalnız O’na güvenip dayandık. Bu sebeple, kimin apaçık bir sapıklık içinde olduğunu yakında siz de öğreneceksiniz!” Bürûc / 12. Ayet اِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَد۪يدٌۜ Rabbinin yakalaması gerçekten pek şiddetlidir. Bürûc / 14. Ayet وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُۙ Yalnız O’dur günahları çokça bağışlayan, kullarını çok seven ve sevilen. Alak / 4. Ayet اَلَّذ۪ي عَلَّمَ بِالْقَلَمِۙ Kalemle yazmayı öğreten O’dur.

allah ın yaratma sıfatı ile ilgili ayetler